Tebrik ediyorum sizi. Umarım gereken yerlere ulaşır bu hatırlatma ve uyandırma yazınız. Teşekkürler.
UNESCO 134 dünya ülkesinden oluşan, kuruluş amacı eğitim, bilim ve kültür alanında uluslararası işbirliği sağlayarak dünya barışına katkıda bulunmak olan bir yabancı örgüt.
İnsanlar arasında dil, din, ırk ve cinsiyet farkı gözetmeden insanların hak ve özgürlüklerine saygı duymayı temel ilke olarak benimser. Üye devletleri aracılığıyla yaptığı çalışmalar bilim, kültür ve eğitim alanlarında olup, en önemlisi olarak üye ülkelerde bulunan tarihi yapıları dünya mirası kabul ederek korumaya çalışması ve topluma açık tutarak toplumu bilgilendirmesidir.
UNESCO, üyesi olan Türkiye’de 2018 yılı itibariyle 18 eser tespit edip korumaya almıştır. İlginç olan T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı resmi web sitesinde 9 adet miras olduğu yazmaktadır (https://disiliskiler.ktb.gov.tr/TR-22123/unesco.html). Bu nasıl yorumlanmalıdır?
Aşağıda listeyi veriyorum. Her ne kadar koruma altına alınmış olsa da bizim bir tarihi eser bakışımızın olması ve bunu tüm turizm sektörünün desteklemesi gerekir. Örneğin Safranbolu evleri yenilenmiştir ancak neredeyse hepsi aynı tarzda örtülmüş gibi yapılmıştır. Benzeri Ankara Samanpazarı için de uygulanmıştı. Bu işlemler Eski Eserler Mimari Yenileme bölümleri tarafından tekniğine uygun yapılmalıdır. İşi alan yüklenicinin zevkine bırakılamaz. Benzer pek çok örnek her yerde.
1. Kapadokya ve Göreme Milli Park - Nevşehir (1985)
2. Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası Sivas (1985)
3. İstanbul'un tarihi alanları (1985)
4. Hattuşaş: Hitit Başkenti - Çorum (1986)
5. Nemrut Dağı - Adıyaman (1987)
6. Pamukkale ve Hierapolis Milli Parkı - Denizli (1988)
7. Ksanthos - Letoon Antalya - Muğla (1988)
8. Safranbolu Şehri - Karabük (1994)
9. Truva Antik Kenti - Çanakkale (1998)
10. Selimiye Camii ve Külliyesi - Edirne (2011)
11. Çatalhöyük ve Taş Devri Yerleşimi - Konya (2012)
12. Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğu'nun Doğuşu (2014)
13. Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı - İzmir (2014)
14. Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri (2015)
15. Efes Antik Kenti- İzmir (2015)
16. Ani Arkeolojik Alanı - Kars (2016)
17. Afrodisias - Aydın (2017)
18. Göbeklitepe Tapınağı - Şanlıurfa (2018)
UNESCO bunları belirliyor iyi de nerede bu işler ile ilgili olması gereken kamu kuruluşları? Nerede bu eserlerden para kazanan turizm camiası? Peki, biz kendi eserlerimizi ve kültürel miraslarımızı ne kadar tanıyoruz? Haydi, anlı şanlı turizm camiası ayağa kalk, bunlar senin işin!
Anadolu o kadar fazla tarih ve eser barındırıyor ki, saymakla bitmez. Sadece bu tesisleri tekniğine uygun sağlamlaştırma ve ziyarete aşılma işi gerçekleştirilse büyük reklam olur.
Eserlere ilave olarak yerel kültürel miraslar arasında Dede Korkut Masalları, Nasreddin Hoca, Karagöz Hacivat ve daha neler var. Türk dünyası ile Batı arasında destansı köprüler kurulabilir ama öyle hoyrat bir dönemden geçtik ki, örneğin bir Hasankeyf HES için feda edildi. Neredesiniz eyyy turizmciler?
Şimdi de UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde Türkiye’de Bulunan Kültürel ve Doğal Miras Alanları
Kültürel Miraslara bakalım mı?
1. Karain Mağarası (Antalya) 1994
2. Urartu ve Osmanlı Eski Yerleşimi Ahlat Mezar Taşları (Bitlis) 2000
3. Alahan Manastırı (Mersin) 2000
4. Alanya (Antalya) 2000
5. Harran ve Şanlıurfa (Şanlıurfa) 2000
6. İshakpaşa Sarayı (Ağrı) 2000
7. Konya Selçuklu Başkenti (Konya) 2000
8. Mardin Kültürel Peyzajı (Mardin) 2000
9. Selçuklu Kervansarayları Denizli-Doğubayazıt Güzergâhı 2000
10. St. Nicholas Kilisesi (Antalya) 2000
11. St. Paul Kilisesi, St. Paul Kuyusu ve Tarihi Çevresi (Mersin) 2000
12. Sümela Manastırı (Trabzon) 2000
13. Likya Uygarlığı Antik Kentleri (Antalya ve Muğla) 2009
14. Perge Arkeolojik Alanı (Antalya) 2009
15. Sagalassos Arkeolojik Alanı (Burdur) 2009
16. Eşrefoğlu Camii (Konya) 2011
17. Hatay, St. Pierre Kilisesi (Hatay) 2011
18. Aizanoi Antik Kenti (Kütahya) 2012
19. Beçin Ortaçağ Kenti (Muğla) 2012
20. Birgi Tarihi Kenti (İzmir) 2012
21. Gordion (Ankara) 2012
22. Hacı Bektaş Veli Külliyesi (Nevşehir) 2012
23. Hekatomnos Anıt Mezarı ve Kutsal Alanı (Muğla) 2012
24. Niğde’nin Tarihi Anıtları (Niğde) 2012
25. Mamure Kalesi (Mersin) 2012
26. Odunpazarı Tarihi Kent Merkezi (Eskişehir) 2012
27. Yesemek Taş Ocağı ve Heykel Atölyesi (Gaziantep) 2012
28. Zeugma Arkeolojik Alanı (Gaziantep) 2012
29. Sardes Antik Kenti ve Bintepeler Lidya Tümülüsleri (Manisa) 2013
30. Laodikeia Arkeolojik Alanı (Denizli) 2013
31. Akdeniz’den Karadeniz’e Kadar Ceneviz Ticaret Yolu’nda Kale ve Sur Yerleşimleri 2013
32. Anadolu Selçuklu Medreseleri (Konya, Kayseri, Sivas, Erzurum, Kırşehir) 2014
33. Anavarza Antik Kenti (Adana) 2014
34. Kaunos Antik Kenti (Muğla) 2014
35. Korykos Antik Kenti (Mersin) 2014
36. Arslantepe Arkeolojik Alanı (Malatya) 2014
37. Kültepe – Kanesh Arkeolojik Alanı (Kayseri) 2014
38. Çanakkale ve Gelibolu 1. Dünya Savaşı Alanları (Çanakkale) 2014
39. Eflatun Pınar: Hitit Kaya Anıtı (Konya) 2014
40. İznik (Bursa) 2014
41. Mahmutbey Camii (Kastam
42. Ahi Evran Türbesi (Kırşehir) 2014
43. Vespasianus – Titus Tüneli (Hatay) 2014
44. Zeynel Abidin Camii ve Mor Yakup (St. Jacob) Kilisesi (Mardin) 2014
45. Akdamar Kilisesi (Van) 2015
46. Aspendos Antik Kenti Tiyatrosu ve Su Kemerleri (Antalya) 2015
47. Eshab-ı Kehf Külliyesi (İslami-Osmanlı Sosyal Kompleksi) (Kahramanmaraş) 2015
48. Mudurnu Tarihi Ahi Kenti (Bolu) 2015
49. Harşena Dağı ve Pontus Kralları Kaya Mezarları (Amasya) 2015
50. Dağlık Frigya (Eskişehir, Kütahya, Afyon) 2015
51. Stratonikeia Antik Kenti (Muğla) 2015
52. Uzunköprü (Edirne) 2015
53. İsmail Fakirullah Türbesi ve Işık Kırılma Mekanizması (Siirt) 2015
54. Yıldız Sarayı Kompleksi (İstanbul) 2015
55. Bodrum Kalesi (Muğla) 2016
56. Sivrihisar Ulu Camii (Eskişehir) 2016
57. Hacı Bayram Camii ve Çevresindeki Tarihi Alanlar (Ankara) 2016
58. Sultan II. Beyazıd Han Külliyesi (Edirne) 2016
59. Nuruosmaniye Külliyesi (İstanbul) 2016
60. Malabadi Köprüsü (Diyarbakır) 2016
61. Tuşpa/Van Kalesi, Van Tarihi Kenti ve Höyüğü(Van) 2016
62. Kibyra Antik Kenti (Burdur) 2016
63. Yivli Minare Camii (Antalya) 2016
64. Assos Arkeolojik Alanı (Çanakkale) 2017
65. Ayvalık Endüstriyel Peyzajı (Balıkesir) 2017
66. İvriz Kültürel Peyzajı (Konya) 2017
67. Priene Arkeolojik Alanı (Aydın) 2018
68. Gaziantep Yeraltı Suyu Yapıları: Livas ve Kasteller (Gaziantep) 2018
69. Erken Dönem Anadolu Türk Mirası: Danişmend Beyliği Başkenti Niksar (Tokat) 2018
70. Justinian Köprüsü (Sakarya) 2018
71. Sarıkaya Roma Hamamı (Yozgat) 2018
72. Harput Tarihi Kenti (Elazığ) 2018
73. Anadolu’daki Ahşap Çatılı ve Ahşap Taşıyıcılı Camiiler (Konya-Eşrefoğlu Camii, Kastamonu-Mahmut Bey Camii, Eskişehir-Sivrihisar Camii, Afyon-Afyon Ulu Camii, Ankara-Arslanhane Camii) 2018
Karma (doğal ve kültürel) miraslar
74. Güllük Dağı-Termessos Milli Parkı (Antalya) 2000
75. Kekova (Antalya) 2000
Doğal Miraslar
76. Tuz Gölü Özel Doğa Koruma Alanı (Ankara-Konya-Aksaray) 2013
77. Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti (Samsun) 2016
Kendi ülkesini anlamayan, bilmeyen, mirasına sahip çıkmayan bir yönetim tarzının anlamak olası değil. Bizlerin de bu listelere ekleme yapması ve tüm eserleri bir program içinde aslına uygun iyileştirme çalışmalarına girmek gerekir. İşte asıl turizm etkisi budur ve hem bakanlık hem de STK lar bu işi üstlenmelidir.
Son güncel hatalar;
• Salda Gölü olduğu gibi bırakılmalı ve koruma altına alınmalıdır.
• Kazdağları derhal ağaçlandırılmalı ve eski konumuna getirilmelidir.
• Eski eserlerin bulunduğu yerlerin en az 50 km çapında çevresi imara kapatılmalıdır.
• Çamlıhemşin yapılaşmadan arındırılmalıdır.
• Eskişehir maden aramasına kapatılmalıdır.
• ÇED raporları uzmanlar tarafından hazırlanmalı ve halka açık ilan edilmelidir.
Daha o kadar çok örnek var ki. Tüm bu eserlere ve cennet parçalarına sahip çıkmak, uyanık olmak ve korumak hem vatandaş olarak hem de turizm camiası olarak sorumluluk getirmektedir. Kamu ve STK’lar ne için var? Ne için?
Tebrik ediyorum sizi. Umarım gereken yerlere ulaşır bu hatırlatma ve uyandırma yazınız. Teşekkürler.
2019'da Tokat Ballıca Mağarası da geçici listeye girdi. 78 oldu.
Turizm gündemine ilişkin haberlerin her gün mail adresinize gelmesi için abone olun.
www.turizmguncel.com internet sitesinde yayınlanan yazı, haber, video ve fotoğrafların her türlü hakkı Turizm Güncel A.Ş.’ye aittir. İzin alınmadan, kaynak gösterilerek dahi iktibas edilemez.
Copyright © 2018 - Tüm hakları saklıdır. Turizm Güncel
Tasarım & Yazılım Altyapısı DataNet Bilgi Teknolojileri
