Yatırımcı neyin farkında olmalı?
Yatırımcı bir turistik tesisin yapımı için karar alırken bir dizi hesaplamaları yaptığını ön koşul olarak kabul edebiliriz.
YATIRIM KARARI
Yatırımcı bir turistik tesisin yapımı için karar alırken bir dizi hesaplamaları yaptığını ön koşul olarak kabul edebiliriz. Bu hesaplamalar çeşitli şekilde ve yatırımcı kişi veya firmanın alışkınlığına göre farklılık gösterse de turizm sektörü için özel bir dizi noktaların ihmal edilmeden iyice irdelenmesi tesisin işletme sırasında yaşayacağı dinamiklerin de bir göstergesi olacak niteliktedir. Çoğu zaman iyi bir planlanma aşaması sonunda dikkatli ve titiz bir çalışma ile hazırlanmış projeler tesise sadece şekil vermekle kalmadan istikbalini de hazırlamaktadır. Burada vurgu yapılan nokta ise sadece tesis yapmanın değil ancak işlevine uygun bir tesis yapmanın elde edilecek gelirle doğrudan bağlantısı olduğudur.
Yatırım yapılma nedeni ne olursa olsun sonunda bir ticari işletme olarak kârlılık hedefi her zaman belirleyici etki yapacaktır. İşe başından başlamak gerekirse önce fikir olarak tesisin belirlenmesi çok doğaldır. Fikir çok geniş ve soyut bir kavram olduğundan bunu somut hale getirerek elle tutulur bir büyüklüğe indirgemek belki de işin ilk ve en zorlu karar noktasıdır. Tesisler sadece yatırımcının fikri ile değil ancak kendi deneyim ve görgüsüne paralel olarak kafasında yarattığı bir hülya ile başlar ancak etraftaki etkenlerle şekil değiştirerek ideal bir şekle dönüşür. Eğer bu değişimler sadece fikir olarak kalmaz ve kâğıda dökülürse proje başlamış olur. Ancak eğer sözel olarak değişimler ve sözde iyileştirme fikirleri devreye girerse sıkıntı ve dar boğaz başlamış demektir. Çünkü bu aşamada projenin içine çeşitli eklentiler yapılması işlemi başlamıştır. Normalde bakıldığında bu eklentilerin tesisin iyi işletilebilmesi için gerekli uyarılar olarak algılanabilmesi de doğrudur. Yine burada fikirlerin hiçbir zaman durmayacağı ve sürekli değişikliklerle projenin şeklinin bozulabileceği gibi bir büyük risk olduğunu görmek gereklidir.
Tekniğine uygun olarak yapılması istenen değişiklikler projeye aktarılabiliyorsa sorun büyük oranda giderilebilir yapıdadır. Ancak fikir halinde devam ediyorsa ve inşaata yansımaya başladıysa sorunlar hemen yakında demektir. Bu durumda istenen değişikliklerin koordinasyonu mutlaka proje üzerinde yapılmalı ve işle ilgili değişiklikler kâğıt üzerinde belirmelidir. Çoğu zaman projede yapılmak istenen veya yapılan değişiklikler tam olarak algılanamayabilir. Dolayısıyla projenin detaylarının da çizilerek durumun tam olarak irdelenmesi daha doğrudur. Ne kadar detay varsa çözüm o kadar kolaylaşmakta ve sonradan ortaya çıkan problemler önlenmiş olur.
PROJENİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Yatırımcı her zaman işe olumlu yönünden bakarak başlar. Yapmakta olduğu tesis belki uzun zamandır hayal ettiği belki de elde ettiği fikirle kendisine çok kazanç sağlayacak bir yatırım olacaktır. Yatırıma başlamadan önce çeşitli ülkelere ve şehirlere giderek tesisleri izler, bazılarında kalır, hatta örnekler alır, kafasında bir hayal kurmaya başlar. Daha sonra hayalini kâğıda dökmesi için bir proje grubu ile çalışmaya başlar. İşte kırılma noktası burada başlar. Eğer proje grubu deneyimli ise yatırımcıyı doğru bilgilerle yönlendirir. Eğer yeteri kadar deneyimi yoksa yatırımcının isteklerini uygulamaya çaba gösterir. Böylece tesisin serüveni başlamış olur. Bir önemli nokta sürekli es geçilmektedir, o da bir tesisin ortalama ömrünün 20-25 yıl olduğu ve bu süre içerisinde normal şartlarda ve uygun seçilmiş donanımla ilk beş yılda orta çaplı, on yılda büyük oranda, on beş yılda orta çaplı ve yirmi yılda büyük çaplı yenilenme gereksinimini dikkate almaktır. Bu yapılmadığı takdirde dönemsel yenileme çabaları daha büyük masraflar açmaktadır.
Tesisi projelerinin mutlaka uzman kişiler tarafından yapılması veya gözden geçirilmesi sektör için fayda sağlayıcı özelliktedir. Birinci durumda zaten sorun yoktur, yatırımcı danışman, mimar ve mühendis kadroları ile çalışmaktadır. Çoğu durumda yatırımcı inşaat firmasıdır ve firma içindeki teknik ekip bir yere kadar projelendirme sırasında bilgilerini projeye yansıtır. Ancak bu yeterli değildir. Çünkü tam bir uzmanlık isteyen tesis planlaması değişik ilişkiler taşır. Bu durumda en kolay çözüm projenin yine uzman kişiler tarafından gözden geçirilmesidir. Bu uygulama ileri devletlerde kullanılan bir modeldir. Belki de oradaki zihniyet bilgi ve deneyime değer verdiği içindir. Ülkemizde ise bilgi sahibi olmadan fikir sahibi o kadar çok kişi var ki, her proje kendi üstatlarını yaratmaktadır.
UYGUN SEÇİLMİŞ DONANIM
Turistik tesislerde kullanılacak her türlü cihaz ve malzemenin 7 gün/24 saat çalışacağı ve dayanıklı olma zorunluluğu vardır. Bu nedenle ev tipi cihaz ve mobilyalar yerine daha sağlam yapıda olan endüstriyel tip donanım kullanmak gereklidir. Cihaz kısmını ele alırsak, cihazların dış kabuk kısmının kalınlığı ve sağlamlığı yanında cihaz içinde kullanılan her türlü mekanik, elektrik, elektronik parça ve malzemenin daha uzun süre çalışacak dayanıklılıkta olması gereklidir. Genel olarak tesislerdeki personelin iş bilgisi ve deneyimi değişiklik gösterdiği için cihazların hor kullanıma dayanıklı olması da dikkat edilmesi gereken başka bir özelliktir.
Ortalama bir otel mutfağında yüzlerce cihaz bulunmaktadır. Bu cihazları belirlemek, teknik özelliklerini iyi ve tarafsız olarak irdelemek işletmenin sürekli çalışmasını temin edecek önemli bir etkendir. Eğer seçim ölçütleri doğru olarak belirlenmezse, cihazların çalışmaması veya düzensiz çalışması nedeniyle işletme sorun yaşayacaktır. Bu noktada cihaz seçiminin önemi ortadadır ancak bunun nasıl yapılacağı hakkında farklı çözümler ortaya atılmaktadır. Ülkemizde genel kabul gören sistem, cihaz pazarlayıcı ve/veya üretici firmaların proje üreterek kendi cihazlarını önermeleridir. Ancak yatırımcının kafasını karıştıran bu sistemin çok büyük zaafları vardır. Doğal olarak projeyi hazırlayan firma kendine avantaj sağlayacak şekilde yönlendirme yapabilecek konumdadır. Diğer firmalar benzer şekilde teklif hazırlasalar da genelde işi almak için farklı pazarlama taktikleri kullanılarak fiyat düşürülerek rekabet yapılmaktadır. Ancak bu durum çok önemli bir unsur olan “kalite” sorununu ortaya çıkartmaktadır.
Sektörde ileri ülkeler buradaki kargaşayı “danışman” kullanarak çözmektedir. Çok kritik noktalar ele alınırsa aşağıdaki tablo dikkat çekicidir. Maddeler sadece projeyi belirleyen ve en fazla masraf kalemlerini ele alacak şekilde seçilmiştir. Yetkin danışman kullanarak veya hazırlanan projenin bir şekilde denetimini yaptırarak hem tesiste sorunsuz çalışacak cihazlar seçilebilir hem de ilk yatırım ile birlikte işletme maliyetlerinin de uygun seviyelere getirilmesi sağlanır. Bu bile büyük kazanımları ifade etmektedir. Yatırımcının olayı farklı olarak ele alması zamanı gelmiştir.
|
Danışman
|
Firma
|
|
İstekleri yeteri ve gerekli şekilde belirler
|
Üretimi veya temsilcisi olduğu markaları önerir
|
|
Bilimsel çalışma yapar
|
Pazarlama tekniği kullanır
|
|
Kapasite hesapları yapar
|
Sattığı ürünleri tavsiye eder
|
|
Aynı özellikte alternatif cihazları önerir
|
Kendi ürün gamındaki cihazları önerir
|
|
Projesi esnek ve çok amaçlıdır
|
Sattığı cihazları projelendirir
|
|
Cihaz sayılarını hesaplara göre belirler
|
Olabildiğince fazla cihaz pazarlamayı hedefler
|
|
İşletme safhasını da gözetler
|
İşletme yeni bir kazanç kapısıdır
|
|
Müşteriye tatmin edici açıklama yapar
|
Müşterinin kafasına kendi ürünlerini aşılar
|
|
Önerileri objektiftir
|
Tavsiyeleri kendi firması ile bağımlıdır
|
|
Alternatif çözümler üretir
|
Kendi ürünlerine göre öneriler yapar
|
|
Sorumluluk sigortası vardır
|
Sadece cihazın garantisini verir
|
Bu Makale 24.04.2011 - 16:24:53 tarihinde eklendi.
Kullanıcı Yorumları
-
Ne güzel söylemişsiniz ''Ülkemizde ise bilgi sahibi olmadan fikir sahibi o kadar çok kişi var ki, her proje kendi üstatlarını yaratmaktadır.''
