Serdar Sağlamtunç / FCSI

Yarım yamalak

Yarım yamalak
Sözlük açıklaması olarak, bir bütünü tamamlayamamış parçalar olarak tanımlanabilir. Temelde “eksiklik” öne çıkan belirleyici kavram.
Herhangi bir işin üç tane durumu olduğu sonucu çıkarımı yapılabilir. Bunlar;

        1.Başlanmamış,
        2. Eksik veya başlanmış ama bitirilmemiş,
        3. Sonuçlanmış.

İş yapma pratiği açısından 1. ve 3. maddelerde kuramsal anlamda sorun yoktur. İlkinde eylem yok, üçüncüde eylem tamamlanmıştır. Ancak 2. maddenin ölümcül etkisi olması yanında yansıma ve etkisi olumsuz sonuçlara gebedir.

Burada farklı bir açıklama daha gerekiyor. Eğer işler bir plana ve programa göre yapılıyorsa tipik bir proje yönetimi pratiğine göre başlangıcından sonuçlanana kadar tüm çalışma kısımlar halinde kontrol altındadır. Buradaki işlerin çok değişik tanımları ve uygulama alanları olabilir. Ama temelde işin sonlanması önemlidir. Belki de bu tarz sistematik düşünce becerisini geliştirmek ve basit günlük yaşamdan başlayıp en detaylı projelere kadar uygulama alışkanlığı elde etmek en geçerli yoldur. Proje yönetimi kavramı, bilgisi ve uygulaması çoğu yeni uygulamada olduğu gibi önce balon köpüğü yapıldı sonra ana eksen kaydı. Bunun sonucu ise çok ağır olarak gerçekleşti. Planlama ve bir projenin fikirden uygulama ve kullanım aşamalarında çok büyük boşluklar oluştu. Dışarıdan bakıldığında nedense külfet olarak ortaya konan, bilgi-deneyim-liyakat eksikliği olan sözde yönetici tabakası işleri çığırından çıkardı. Çünkü bir projenin başarılı olması olabilirlik-çevre-finansman eşkenar üçgeni ile ilintilidir. Hele turizm gibi çok kırılgan bir sektör için bu olmazsa olmaz bir özelliktir.

HATADAN DERS ALMAK

Yukarıda tanımlanan ilk ve üçüncü maddeyi dışarıda bırakıp ikinciye odaklanalım.

Eksik veya tamamlanmamış bir iş, görev veya projenin tekrar ele alınması ilkinden belki iki üç kat daha fazla çalışma, gayret ve masrafı gerektirecektir. Neden? İlk başlangıç şartları süreç içinde değişiklik gösterebilir ve bu yarım kalan her ne ise bitirilmesini olanaksız kılacak şartlar oluşturabilir. Eğer bu yarım kalan bir inşaat ise fiziki ve kimyasal şartlar işin devamında sıkıntılar yaratabilir.

Tarihimiz yakından ve tarafsız bir göz ile irdelendiği zaman cumhuriyet sonrasında hemen her alanda çok büyük atılımlar yapıldığı ancak özellikle Atatürk sonrasında gelen basiretsiz yöneticiler ile tüm işlerin yarım bırakıldığı veya bıraktırıldığı ortaya çıkacaktır. Nedir bu yarım kalan işler?

    1. Eğitim,
    2. Hukuk,
    3. Mühendislik,
    4. İdare veya yönetim,
    5. Sağlık,
    6. Üretim.

Bu maddeleri turizm penceresinden ele alarak detaylandırmak bazı ilginç noktaları görmeye yol açabilir.

1. Turizm eğitimi turizmin patlatıldığı yıllardan beri omurgasına oturtulamamıştır. Sistem var gibi ancak üzerine özgün bilgiler ve uygulama yöntemleri konmamış. Bunun en belirgin özelliği turizm hizmeti veren kişilerin profesyonel olarak değil kerhen işlerini yaptıklarıdır. Turist kavramı, ne tür hizmet verilmesi gerektiği, nasıl çalışılacağı, ne kadar gelir elde edileceği, sürdürülebilir bir yöntemin nasıl oluşturulacağı konuları halen açıktır. Neredeyse ülkenin turizm serüveni 40 yıl ancak çok temel işler halen çözülmemiş ve yamalı bohça gibi. Yakın erimde çözülebilir mi?

2. Yasaların güvencesi turistin en dikkat ettiği bir özelliktir. Ama çok iyi bir ayırım yapmak gereklidir. Bu nitelik paralı turist için tercih nedenidir. Ucuz olan kısım biraz macera ile verdiği az bedelin karşılığı olarak fazla beklenti içinde değildir. Bu kapsama güvenlik, yasal hakların korunması, hukukun tarafsız olması girer. Yıllardır turist yolunacak kaz olarak görülmüştür ve gelinen noktada dış negatif etkiler de devreye sokulunca istenmeyen durumlar ortaya çıkmaktadır. Çözüm olası mı?

3. Yapılar ilginç bir kişisel tatmin abideleri olarak ortadadır. Dikey yatay tartışma zemini bile kaygandır. Tartışmanın ne temeli ne de teknik anlamı vardır. Peki, nerede binaya ait olması gereken estetik, ekonomik tasarım özellikleri? Daha endüstriyel yapı kavramı tartışılmaktadır. Diğer yandan tesislerin mimari ve mühendislik hizmetleri eksik ve çağ dışıdır. Çevreyi katledip balkona ağaç dikmek şeklinde bir tarz gelişmiştir. Kimse Sıfır Enerji Bina kavramına yaklaşmamaktadır. İleri ülkeleri nasıl yakalarız?

4. Turistik yörelerin yönetsel ve uygulama sorunları çok büyük ve kontrol dışındadır. İlk öne çıkan iki madde çevre ve miras kalan birikimlerdir. Doğa bilinci olmadan temiz hava-su-gıda-enerji şartları sağlanmadan turist yukarıda anlatılan gibi gelir ama 5* tesiste 2* fiyatına konaklar. Bugünkü teknoloji ve sağladığı avantajlar o kadar fazla ki, yatırımcı ve işletmelerin bunların farkına varması gereklidir. Teşvik devletin yozlaştırdığı bir sistem olmuştur. Üzerine tarihi eserlerin yenilemesi binerse felaket o zaman çıkacak. Buradan çıkış planlaması var mı?

5. Çevresel etki ile toplumsal sağlık yakından ilintilidir. Ancak bir sağlık kurumunun önerisi projelerde ne kadar dikkate alınıyor büyük soru işaretidir. Alt yapı, atıklar ve mikrop üreteçleri mutlaka kontrol altına alınacak bir sistem geliştirilmelidir. Gelen turistin olası bir olumsuz durumda çok iyi şartları bulması bir şekilde sakız gibi çiğnenen sağlık turizmi için gösterge olabilir. Başka türlü gelişme olası mı?

6. Gıda turizmin en temel girdisi ancak ne üretim ne de depolama ve saklama konusunda ilerleme söz konusudur. Üretim planlaması ve üretim kadar saklama usulleri modern teknolojiye uygun duruma getirilmelidir. Genelde tarladan depoya %50 civarı olan atıkların azaltılacak her yüzdesi işletmenin cebinde kalacak değerdir. Bu konuda çok farklı uygulamalar mevcuttur. Dile dolanan Gurme Turizmi bu şekilde olmaz. Değişim olabilir mi?

NE YAPILMALI?

Bu soruyu soran olmuyor ancak turizmde krizin uzun süreceği gerçeğinin bilincinde olarak alınacak birkaç tedbir var. Bunlar:

* Tesisin hizmet şeklinde yapılacak değişiklikler: Daha verimli çalışan iç birimler oluşturulabilir, enerji ve su geri kazanımı prensipleri uygulanabilir, kullanılan malzemelerde değişime gidilebilir. Ana prensip yeni satın alma değil, eldekini değerlendirme prensibidir.

* Tesisin içinde ve dışında yapılacak inşai değişiklikler: Fonksiyonel ilave birimler eklenebilir, ufak tadilat ve iyileştirme çalışmaları ile kazanımlar öne çıkartılabilir.
 
*Temiz hava-su-gıda-enerji çözümleri yanında bunların türevlerinin devreye alınması ile faydalı eko sistemler yaratılabilir. Gıda üretimi için çok farklı projeler geliştirilebilir.

* Yeni projelerde Sıfır Enerji Bina kavramı gündeme alınabilir, mevcut tesislerde dönüşüm ile çok büyük işletme geri kazanımları elde edilebilir.

Bu tedbirler alınırsa yatırımcı önce kriz dönemini az hasarla atlatır, sonraki yılarda projelerinde daha fazla kazanan tedbirleri baştan alır. Bunun getirisi tüm sektör için çok büyük anlam ifade eder.


Bu Makale 18.03.2019 - 13:32:17 tarihinde eklendi.


Kullanıcı Yorumları
Henüz yorum yapılmadı.
En Çok Okunanlar
Bunları Okudunuz Mu?
Yazarlar
Tüm Yazarlar
GÜNCEL HABERLER
SEKTÖREL HABERLER

Turizm gündemine ilişkin haberlerin her gün mail adresinize gelmesi için abone olun.