Daha önce defalarca belirtmiş olduğum konuların bazı kritik noktalarını tekrar göz önüne koymak isterim. Belki gözü gören bir kişi ilgilenir ve kelebeğin kanat çırpması gibi devinim başlar. Önce bazı sorular sormalıyız.
1. Turizm sorunsuz ve saat gibi işleyen, para kazandıran, döviz getiren bir sektör müdür?
1.A Evet, ise, mevcut seviyeyi nasıl daha yukarılara çıkartabiliriz fikri çalışması yapılmakta mıdır?
1.B Hayır, ise, sorunların ve dar boğazların net veya abartısız tanımı yapılmış mıdır?
Aslında tek soru şimdilik yeterli gibi görünmektedir. Ama yüzlerce soru sorulabilir. Biraz irdeleyelim. Çünkü temel zayıf olunca üzerindeki binanın sağlam olması olanaksızdır. Burada eski yazdıklarımı tekrar edecek değilim ve sadece en güncel olan salgın dönemini ele almak ve tartışmaya açmak istiyorum. Başlık da ödül kazanmış bir sinema filmi gibi olsun.
1. Salgında neredeydin?
Tek adam ve tüccar olup sadece kendine bakan kısımlarını geçelim. Kötü bir senaryo ve beceriksiz artist tipleri izleyip beklemek ve sadece eleştiri yapmak yeterli oldu mu? Genelde bu tavır başarılı olabilir mi? Sorunları tespit etmek kadar onlara sisteme uygun çözümler önermek pozitif profesyonel bir yaklaşımdır. Bireysel ve kurumsal sorun çözümünde etkin olarak uyguladığımız bir yöntem vardır.
Sahneye in, oyunun içinde bir rolün olsun ve durumu iyice tespit et sonra da zorda olan kahramanı nasıl kurtarırsın göster. Yakından bakalım.
Salgın çok beceriksiz bir şekilde önce örtbas edilmeye, sayılar ile oynanmaya, gerçek ve doğru olmayan bilgi yayılmasına, tedbir yerine keyfi kararlar ile büyük bir karmaşaya dönüştü. Bana göre en büyük hata tüm yükü sağlık çalışanlarının sırtına yükleyip geriden sorumsuzca laf ebeliği yapıldı. Halbuki salgın aynı zamanda teknik bir iştir. Dillerden düşmeyen mesafe konusunda sağlık çalışanının yapacağı bir şey yoktur ama mühendislik hizmetlerinin yapacağı çok şey vardı. Diğer bir önemli gerçek ise sözde tedbir alınıyor görüntüsü verilerek bir yıldan fazla süre heba edildi. Tabi bunda etken olan yıllara sâri devlet teşviklerinin beklentileri idi. Ama sonunda görüldü ki tüm teşvikler belli yere aktarıldı. Diğer bir değişle beklenti içinde olanlar hiçbir şey elde edemediler ama seslerini de çıkartmadılar. Çünkü göklerden gelecek karşılıksız yardım beklentisi vardı.
Sektör işlerin iyiye gitmediğini görmesine rağmen inanılmaz bir şekilde kendini avuntu ile zaman içine hapsetti. Bu dönemde ünlü atıcılar sahneye çıkıp açık artırmayı 30 milyon turistten başlattılar. Ne ki aklı başında bir açıklama ve durum değerlendirmesi yapılmadı. Sektör içinde körelmiş gözler yapılması gerekenleri göremedi. Dıştan göz ve uyarılar da dikkate alınmayınca bugünkü sonuç kaçınılmaz oldu. Son aşamada test ve aşı yapma becerisi de ortadan kalkınca aslında gelecek için henüz görünmeyen büyük tehditlere kapılar ardına kadar açıldı. Lebalep tesis hayalinden oldukça uzakta ama daha fenası sektörün nereye yönleneceği belirsiz çok kötümser bir dönem başlamış durumda.
Benzer durum yiyecek içecek sektöründe de geçerli. Aynı şartlarda aynı belirsizlik içinde yurt dışında büyük başarı hikâyeleri varken bizde içine kapanmış ve karamsarlıktan çaresizliği seçmiş bir yapı söz konusu. Öyle ki hiçbir yeni ve farklı açılımcı sistem tarzı deneme zahmetine bile girilmiyor. Hayalet mutfak uygulamaları, dışarıya servis hizmeti yerine çalışanlara farklı çalışma olanakları gündeme gelmiyor. Ama bir projeci olarak en çok garipsediğim konu bu kadar olumsuzluk içinde sayısız inşai yenileme çalışmalarıdır. Tipik betona yatırım ve eldeki paraların savrulması. Salgın sonrası için sektör paydaşlarının bir araya gelip yurt dışındaki gibi ortak akıl oluşturmak ve bazı birlikte yapılacak işleri planlamak kısmı boş. Bu aymaz durumun faturası daha kabarık olabilir. Hemen her hafta katıldığım webinarlarda yurt dışı pazarları bile konuşulmaya başlandı. Bizde ise henüz dükkânları bile nasıl açacağımıza ait ortak bir karar yok. Yönetimin dikte ettirdiği yasaklar ve kısıtlamalar ise uygulanabilir değil ama karşı teklif olmayınca sistem durma aşamasında.
Şimdiye kadar bahis konusu edilmeyen ve yeni OECD ve WHO tarafından dile getirilen salgın sonrası zihinsel sağlık sorunları dev ve kara bir bulut olarak tepemizde. Farkında mısınız? Güncel belirsizlik nedeni ile oluşan travmalar ileri erimde iş yaşamını ve kişisel akıl sağlığını nasıl değiştirecek? İşte bir araya gelerek çözüm bulmamız şart olan bir başka konu. Düşünmeye değmez mi?
Belki tekrar olacak ama salgını bir fırsat kabul ederek yıllardır krizde olan sektörün aksayan tüm kısımlarını iyileştirmek bir akılcı çözüm olabilir. Bu konuda öyle şatafatlı değil ancak uzman görüşlerinin yer alabildiği teknik toplantılar yapılabilir. Derleyici, toparlayıcı ve ileriye bakan planlamalar yapılırsa hiç olmazsa gelecekte sıkıntılar tekrarlanmamış olur. Diğer bir öneri olarak, kendi özgün konaklama ve yiyecek içecek tarzımızı salgın sonrası için uyumlandırmak faydalı olabilir.
Bu kapsamda yerel, sağlıklı, temiz ve geniş kitleler tarafından tüketime sunulacak menüler oluşturulabilir. Görüldüğü gibi yapılacak çok fazla iş var. Yeter ki paydaşlar, bu işten ekmek yiyenler gidişatın vahametinin farkına varıp el birliği ile yapılacakları sıralama isteğine ulaşsınlar. Gerisi kolay.
İşletmesini geleceğe hazırlamak isteyen, sistemler arasındaki farkları öğrenmek amacında olan, en ekonomik yeni kurgular hakkında bilgi toplamak isteyen sektör paydaşları, işletmeler ve yatırımcılara destek sağlanır.
TurizmGüncel’in Telegram kanalı yayında. Günün öne çıkan turizm haberleri için: https://t.co/KNoOKYG8OD pic.twitter.com/UUvgvILSA1
— TurizmGüncel (@turizmguncel) January 26, 2021
Bizim ülkemizde hangi iş zamanında ve doğru olarak yapılıyor ki turizm sektörü için de aynı şeyi rahatlıkla söyleyebilelim. Bir yıl içerisinde salgın ve tedbirler ile ilgili peşpeşe genelge çıkarmaktan başka bir iş yapmadığımız ortaya çıktı, geldiğimiz an itibari ile.
Turizm gündemine ilişkin haberlerin her gün mail adresinize gelmesi için abone olun.
www.turizmguncel.com internet sitesinde yayınlanan yazı, haber, video ve fotoğrafların her türlü hakkı Turizm Güncel A.Ş.’ye aittir. İzin alınmadan, kaynak gösterilerek dahi iktibas edilemez.
Copyright © 2018 - Tüm hakları saklıdır. Turizm Güncel
Tasarım & Yazılım Altyapısı DataNet Bilgi Teknolojileri
