Yaşanan koronavirüsün etkileri bugüne tüm sektörlerde görülmemiş sosyo-ekonomik maliyetlere gebe durumdadır. Koronavirüs salgınının etkileri bugün itibariyle öngörülebilir olmaktan çıkmıştır .Hizmetler sektörü en hızlı ve yüksek oranda olumsuz yönde etkilenecek sektördür. Turizm hareketleri de yüksek oranda ilk tepkiyi vermiş durumdadır.
Küresel bazda seyahat endüstrisi durmuş durumdadır. Ne zaman tekrar aktif olacağı belirsizdir. Ülkemizin önemli net döviz kazandırıcı sektörü olan turizm sektöründe hayatta kalma tedbirlerini zamanında alamamak, geciktirmek maliyetleri katlanılamaz yüksek oranda artıracaktır. Bu süreçten en yüksek oranda etkilenecek faaliyetler yaz destinasyonu olarak hizmet veren sektör temsilcileri olacaktır. Çünkü ana faaliyet dönemi (yüksek sezon mayıs – ekim) yaklaşırken devreden yüksek borç stoğu, olmayan ve olmayacağı beliren gelirler kabus gibi sektörün üzerine çökmüş durumdadır. Bu kırılma anı aslında geçmiş yıllarda biriktirilen artçılar idi. Görmezden gelinen yönetim hatalarının bedelini yaşamaktayız. Turizm sektörü ağır ve direkt olarak etki altındadır.
Turizm sektöründen beklentimiz bu yıl en az 40 milyar USD gelir idi. Bu gelirlerin de en az 15 milyar USD’lik kısmı kitle turizmden beklenilmektedir. Özellikle Antalya bölgesi, Turizm Bakanlığı belgeli yatak kapasitesinin yaklaşık olarak yüzde 42’sine sahiptir. Dolayısıyla yaz tatilinde gözler Antalya bölgesindedir.
Turizm endüstrisinde ülke genelinde borç stoğu Şubat 2020 itibarıyla yaklaşık 92 milyar TL / 14.8 milyar USD’dır. Antalya ili turizm kredisi stoğu ise 5.6 milyar USD’dır. Toplam turizm kredilerindeki payı yüzde 38’dir. Bu borç stoğu kamu desteği olmadan yönetilemez. Antalya turizmi disipline olma fırsatını maalesef kaybetmiştir. 2015 yılında yaşanan Rus vakalı olaylar ve 2016 sezonunda yaşananlar olası risklere hazırlanmak için çok önemli fırsattı, kolayca tükettik. Bunlara yapıcı bir eleştiri olarak bakmamız lazım. Bu konuları hep geçmiş yazılarımda işledim ve uyardım sektör paydaşlarını.
Turizm sektöründe ilk etapta kısa süreli seyahatler etkilenecek akabinde ise orta ve uzun seyahatler dediğimiz tatil ve kültürel amaçlı seyahatler daha keskin olarak olarak etkilenecektir. Çünkü yaz tatilleri uzun süreli ve dinlence tatilleridir. İnsanlar genellikle aileleri ile tatil yaparlar.
Bu olağanüstü dönemde bu tatiller iki faktörden etkilenecek,
İ) Salgın ve sağlık güvenliği,
İİ) Gelir kaybı ile seyahat bütçesinin acil hayati giderlere ayrılması.
2020 yaz turizm sezonuna yönelik umutları kaybetmeden gerçekçi tedbirleri vakit geçirmeden bir an önce almak zorundayız. Tüm yüksek sezonu kaybetme ihtimalimiz halen masadadır. Kaynak pazarlardan olumlu haberler de ortada yoktur Avrupa kotasının hali ortada Rusya ve BDT pazarına da çok güvenmeyelim orada istatistikler tam olarak ortada yok. Kanaatimce Rusya’da en büyük turizm hareketleri Çin iledir. Sınır ticareti ve bavul turizmi hareketleri 30 milyon civarındadır. Güçlü bir yönetişim içerisinde olunmalıdır. Vakit kaybetmeyelim tedbir almada iş işten geçmeden.
Kitle turizminde acil önlem paketi önerileri:
1. Tur operatörlerine mali tabloları ve kamu sorumluluğu çerçevesinde(1998-1999 Rusya-Asya krizinde uygulanmıştı) pazar payı, büyüklük vb kriterlerle Eximbank vb özel ihtisas (TKB vb) kamu bankları aacılığıyla sermaye benzeri uzun vadeli kaynak aktarmak daha sonra menkulleştirmek, yönetim kalitelerini arttırmak,
2. Yerli hava yolu ve özellikle charter şirketlere mali yapılarına göre kamu tarafından benzer mali destek vermek veya geçici olarak kamulaştırmak,
3. Konaklamada ise öncelikle istihdam kaybına neden olmayacak finansal destekleri sağlamak, vergi vb yasal yükümlülükleri ertelemek ve/veya bir dönem kamu tarafından karşılamak,
4. Kitle turizm tesislerinde ilave teşvikleri durdurmak, kaliteyi teşvik etmek, oda sayısını sabitlemek, ilave tahsis ve teşvikleri 5 yıl süreyle durdurmak,
5. Mevcut zorunlu ödemeleri finansal sistemdeki paydaşları aracılığıyla ilave limitlerle desteklemek, ota vadeli kredileri anapara-faiz olarak yeniden finanse etmek,
6. Bunları dışında doğal seleksiyona ve regülasyona izin vermek,
7. Yüksek borçluluk an sorun borçlanma ve yatırım kriterlerine limitler getirmek suretiyle finansmana erişimde sermaye oranı şartı koyarak aşırı yatırım ve risk iştahını engellemek.
‘’Felaket başa gelmeden önce önleyici ve koruyucu tedbirleri düşünmek lazımdır, geldikten sonra dövünmenin bir yararı yoktur. ‘’
M. Kemal Atatürk
Turizm gündemine ilişkin haberlerin her gün mail adresinize gelmesi için abone olun.
www.turizmguncel.com internet sitesinde yayınlanan yazı, haber, video ve fotoğrafların her türlü hakkı Turizm Güncel A.Ş.’ye aittir. İzin alınmadan, kaynak gösterilerek dahi iktibas edilemez.
Copyright © 2018 - Tüm hakları saklıdır. Turizm Güncel
Tasarım & Yazılım Altyapısı DataNet Bilgi Teknolojileri
