Prof. Dr. Tuncay Neyişçi

Termessos / Machu Picchu

Termessos / Machu Picchu
Tıpkı Anadolu yarımadasının Asya, Avrupa ve Afrika gibi üç kadim kıta arasındaki çok özel ve özgün konumuna nazire edercesine Termessos antik kenti de Pamfilya, Likya ve Pisidya (Milyas ve Kabalia da eklenebilir) gibi üç (ya da beş) ndakı “ss”kadim antik kültür bölgesi arasına konumlanmış farlı bir soydan, Solim, gelenlerin yurdudur. Kökleri tunç çağına kadar uzanan Luvi soyundan gelen Solimler soy adlarını Termessos kentini eteklerine kurdukları dağa vermişlerdir. Solimos, yani bugünkü adıyla Güllük Dağı.


Termessos Antik Kenti

Termessos
, adındaki “ss” soneki MÖ III. binyılı işaret etse de, Homeros’un ünlü İlyada destanında efsanevi kahraman Bellerofontes ile ilişkili olarak sözü edildiğinden en azından 2 bin 700 yıl önce 1160 metre rakımlı Güllük Dağı’nın eteklerine inşa edilmeye başlamış olmalıdır. Kentin terkedildiği tarih kesin olarak bilinmiyorsa da MS 5. ya da 6. yüzyıl olarak kabul edilebilir. Bu yaklaşık 2 bin 200 yıllık kesintisiz bir tarih anlamına gelir. Ancak Termessos, Luvi, Pitolemi, Helen, Roma, Pers gibi uygarlıklara sahne olan bu uzun tarihiyle değil, tarihin kayda geçirdiği en ünlü kumandanlardan biri olan Büyük İskender’in fethedemediği kent olarak ünlenmiştir. Bir kültürel değer için bu altı çizilmesi, ön plana çıkarılması gereken son derecede önemli tanıtım konusudur.

Termessos antik kentinin farkında olunmayan ve bu nedenle ön plana çıkarılamayan önemli değerlerinden bir başkası Stefanos adında bir köpek için sahibesi Rhodope tarafından yaptırılmış olan ve dünyada çok az örneği bulunan lahittir. Yaklaşık 2 bin 500 yıl öncesine tarihlendiği söylenen bu lahdin üzerinde aşağıda tercümesi verilen şiirsel bir kitabe de bulunmaktadır. 

“…. Rhodepe(nin) mutluluğu(ydu O)… …..diye çağırırlardı sevimli Stephanos’u onunla oynayanlar. Saklıyor içinde (bu mezar) birdenbire ölümün alıp götürdüğünü. Kaybolup giden köpek Stephanos’un mezarı bu. Ağladı ona Rhodope ve bir insan gibi gömdü onu. Ben, köpek Stephanos yaptırdı Rhodope mezarımı.”

Dünyanın dikkatine sunulması, Antalya Müzesinin ilgi odağı olması gereken çağın ruhuna uygun lahit Lahitler Salonunun gözlerden uzak bir köşesinde sergilenmektedir.

Aslında Termessos sadece Anadolu’nun değil belki de dünyanın en geniş yer kaplayan, çok çeşitli formlarda (7) ve sayıda (yaklaşık 4 bin) mezarı barındıran, kentin kendisiyle yarışabilecek nitelikte mezarlığa (nekropol) sahip bir antik kenttir. Büyük İskender’in Diadokh adı verilen generallerinden, yaşamı Termessos’ta trajik bir biçimde noktalanan ve parlak bir cenaze töreniyle gömülen Alketas’a adanan anıt mezar ne Termessos’ta ne de dünyanın bir başka noktasında benzeri olan müstesna bir eserdir.

Barındırdığı bitki çeşitliliği (680 tür, 80 endemik) yanında alageyik, dağ keçisi, karakulak gibi yaban hayvanları da dikkate Termessos 1970 yılında “Güllük Dağı Milli Parkı” statüsünde koruma altına alınmıştır. Bölgede bir zamanlar Anadolu parsının yaşamış olduğunu belgeleyen özel kapanlar hala varlıklarını korumaktalar.

Termessos 2000 yılından beri UNESCO Geçici Karma (doğal/kültürel) Koruma Listesinde. Yıllık ziyaretçi sayısı taş çatlasa 50 bin, giriş ücreti: 70 TL

Her mevsim değişik renklere bürünen tipik Akdeniz orman ekosistemi içinde yer alan Termessos antik kenti turizmin başkenti olduğu iddia edilen Antalya’ya kent merkezine sadece 35 km uzaklıktadır. Yarım milyon yıl öncesine kadar uzanan insana ait izlerin keşfedildiği Karain Mağarası, Kırkgöz Sulak Alanı, Düzlerçamı Yaban Hayatı  (alageyik) Geliştirme Alanı (1958) ve Güver Uçurumu gibi önemli turizm değerleri Termesos antik kentine 10-12 km uzaklıktadır.

Lütfen aklınızda tutun ve gözünüzde canlandırmaya çalışın...

Machu Picchu

Şimdi bir de şu resme bakıp yukarıdaki ile karşılaştırın ve görsel benzerliğe dikkat edin. Burası Machu Picchu Tarihi Kutsal Alanıdır. Peru’nun dahası dünyanın en ünlü turist destinasyonlarından biri.  Deniz seviyesinden yüksekliği 2 bin 400 metre. En yakın kente (Cusco) uzaklığı 90 km. İnkalı bir hükümdar olan Pachacutec Yupanqui tarafından MS 1450 yılları civarında inşa edilmiş olan şehir yaklaşık 550 yıllık bir geçmişe sahiptir. 1983 yılından beri UNESCO  Dünya Mirası Listesinde olan Machu Picchu 2007 yılında Dünyanın yeni 7 harikasından biri olarak seçilmiştir.

Yakın çevresinde bir başka turistik değer bulunmayan kenti günde plastik (pet) su şişesi, yürüyüş batonu ve yüksek sesle konuşmalarına izin verilmeyen 2 bin kişinin ziyaret etmesine izin verilmektedir. Mutlaka bir turizm şirketi aracılığı ve rehber refakatinde gezilebilen alana giriş ücreti yetişkin kişi başı 62 , öğrenci 31, çocuk 23 Amerikan Dolarıdır ve yıllık ziyaretçi sayısı 1.500..000 /2019) kişidir. 

Meraklıları ayrıntılara internet üzerinden ulaşabilirler.

Demek ki sadece  Nescafe ve SPA karşısında Türk kahvesi, Türk hamamı değil, Machu Picchu karşısında da Termessos Antik kenti hezimete uğramış. 

Yoksa uğratılmış mı deseydim?…

Hayat bir dizi kriz ve başlangıçla, burada şanslı bir vuruşla (ya da değil), orada bir dizi talihli olayla (ya da değil), nihai mutlu bir sonuca (ya da aşağılayıcı bir sona) ulaşan bir dizi bağlantıyla ilerler. Hayatın toplam modeli o kadar doğrudur ki, onun en büyük ikramiyesi olan mutluluk, hayat bitene kadar hesaba katılamaz. Aristoteles de aynısını söyledi.

Bu Makale 23.12.2023 - 12:48:15 tarihinde eklendi.


Kullanıcı Yorumları
  • Tanıtım Yanlışlığı,Hizmet Sunum Eksikliği

    Ali Aktürk 25.12.2023 - 08:11

    Baştan söyleyeyim Termessos yazınızda bile yanlış odaklanma yapıyorsunuz 'Karain Mağarası, Kırkgöz Sulak Alanı, Düzlerçamı Yaban Hayatı (alageyik) Geliştirme Alanı (1958) ve Güver Uçurumu gibi önemli turizm değerleri Termesos antik kentine 10-12 km uzaklıktadır.' ne gereği var bu iki cümleye, Amaç sadece Termessos olmalı tanıtım yazılarında,Termessosda yaşanmış hikayeleri yazacaksınız,uzun uzun yer değil hikayesi satılır.Mısır ksç kitdp yazdı,bilirsiniz.Ayrıca Termessos'da Çeşmede su akıyor mu evet,dilek parası atxn yok,bari Termessos su maşrapası da yapılsaydı kazılardan çıkanların replikası yapılabilirdi,En önemlisi de antik kentin tertemiz olması,Machu Picchu'da kırık bira şişesi gördünüz mü? Neyse uzatmayayım,biz kendimizi ucuzlattıkça vize serbestliği yaptıkça güvenli olmayan ucuz ülke imajı ile bu kadar kardeşim.saygılar.

En Çok Okunanlar
Bunları Okudunuz Mu?
Yazarlar
Tüm Yazarlar
GÜNCEL HABERLER
SEKTÖREL HABERLER

Turizm gündemine ilişkin haberlerin her gün mail adresinize gelmesi için abone olun.