Yaz tatil aylarının başlaması ile birlikte doğal bir ihtiyaç olan tatil hakkı ile resort bölgelerde yer alan oteller ile ulusal halk arasında fiyat/hizmet dengesi de büyük tartışmaların yaşanmasına neden oldu. Satın alma gücünü kaybetmiş ulusal halk (tatil talep edenler) ile faiz/kur ve enflasyon çıkmaz üçgeninde kalan otel yönetimleri ile gergin dönemler yaşamış kamuoyu önünde bu gerginlikler tüm taraflarda gündem olmuştur. Bu tartışmalara halk kitle örgütleri ve STK ‘ların yanında sektör oyuncuları da katılmışlardır.
“Kim haklı, kim haksız?” diye sorarsanız yıllardır sektörde profesyonel olarak yer alan bir kişi olarak herkesin haklı olduğunu ifade edebilirim.
Pandemi sonrası 2022 ve özelliklede 2023 yılında eski potansiyeline dönen resort turizm, 2024 yılına büyük umutlarla girmiştir. 2023 yılında ulusal ve küresel çapta önemli gelişmeler yaşanmıştır. Ülkemizde yaşanan 6 Şubat Kahramanmaraş depremi, devam eden Ukrayna/Rusya savaşı, akabinde bölgede başlayan İsrail/Hamas savaşı sosyo-ekonomik şoklar, gerilim, belirsizlik ve öngörülemezliğin hakim olduğu, beklentilerin zor yönetildiği sürece yeniden girmiş bulunduk. Ulusal politikalarda ise özellikle 2024 yerel seçimler sonrası para politikasındaki değişimler sonunda Temmuz 2023‘den itibaren yüksek faiz düşük kur (kontrol edilen döviz kuru) ve artan enflasyon öngörülebilirliği iyice ortadan kaldırmıştır. Bu gelişmeler sonrası fiyatlama davranışları tüm sektörlerde değişmiştir. Ana gelir kaynağı döviz ve dövize endeksli işlemler olan turizm sektöründe de belirsizlik içerisinde fiyat belirleme arayışlarına başlamıştır.
Gerek halkın satın alma gücündeki düşüş gerekse yabancı misafir profili (orta düşük gelir seviyesi) enflasyon ve euro-TL kur değişimleri fiyat belirlemede resort konaklama sektörünü oldukça zor durumda bırakmıştır. Bir taraftan 180 güne yayılmış faaliyet dönemi, yüksek enflasyon nedeniyle kontrol edilemeyen maliyet artışları, diğer taraftan bu değişimleri absorbe edebilecek euro-TL kuru beklentisi, doluluk oranları sorunu ile baş etmeye çalışan resort turizm yöneticileri için bu süreci yönetmek kolay değildi. Her şeye rağmen Temmuz 2024 sayısal rakamlar bu olumsuz gidişata ilave olmuyor ama doluluklar/gelirler her tesis için mutlu edici değildi. Temmuz ayı bitti ve yüksek sezonun yarısını bitirmiş oluyoruz, geriye kalan Ağustos Eylül ve Ekim ayı performanslarına umutla bakılıyor. Ana beklenti misafir sayısı kaybı olmasın euro-TL yukarı yönlü olsun. Beklenti şuan budur.
Resort tesis; yeri, sınıfı ve hizmet anlayışına göre her yıl ortalama olarak ana kaynak pazarlarındaki fiyat değişimi kadar fiyat belirleme stratejiniz olabiliyor. Bunun ana nedeni, yüksek yatak kapasitesi, yıl/faaliyet gün sayısı, resort tesislerde de standart hizmet ayni ürün konsepti, kaynak pazarlardaki sosyo-ekonomik değişimler vb. etkenlerle fiyatlama yapmak oldukça zordur. Sadece Antalya bölgesinde birbirine benzeyen (hizmet bütünü olarak) 600 bin yatak sayısı var. (Genele yaymak istemiyorum ama büyük çoğunluğu böyle tesislerdir)
Resort turizm için son bir yıllık verilere baktığımız zaman 2023 yılında yüksek sezon euro-TL ortalama kuru (6 aylık ortalama 27,93 / T,A,E,E 29 ) 29 alabiliriz. Bugün itibarıyla euro-TL’yi 36 alabiliriz. 2023 yılı yüksek sezonu ile 2024 yılı bugüne kadar olan ortalama euro-TL kurlarındaki değişim yüzde 24 civarında iken bu dönemde TÜFE yüzde 61,78 olarak gerçekleşmiş durumdadır. Euro-TL enflasyona yakınsayan oranda artmış olsa idi (10 baz puan yakınsama) euro-TL 43,5 olacaktı. Bu fiyat değişim farkları ile baş etmek çok kolay değildir. Döviz bazında da aradaki farkı misafire yansıtmak mümkün değildir. Devam eden para ve makro ekonomik politikalar yüksek faiz, yüksek enflasyon ( OECD ortalamasına göre) ve kontrol edilebilir kur üçgeninde devam edecek görünüyor. Bu politika araçlarında yüksek kapasiteye (oda sayısı) sahip resort konaklama fiyatlama yapmakta zor bir dönem geçirmeye devam edecek görünüyor. Bu süreç de talep sorunu olmazsa (Tatil talepleri ve olağanüstü olaylar) bu fiyatlama baskısından en çok tur operatörleri yarar görecektir. Resort konaklama tesisleri ise düşük operasyonel gelirlerine razı olmak zorunda kalacaklar.
Bu bilgiler ışığında aşağıda Antalya‘da faaliyet gösteren ortalama bir resort otelinin 2024 yılı olası gelir simülasyonunu 2023 ve 2024 yılı sadece kur/enflasyon gelişmeleri paralelinde yaklaşık verilerle incelediğimizde olaylara daha gerçekçi yaklaşmış olacağız. Simülasyon tablosunda bu koşullar altında geçen yılın aynı dönemine göre ciddi gelir kayıplarının oluştuğu bir gerçektir.
Günümüz iş dünyasında karar alıcılar birçok doğru veriyi araştırıp bulup, doğru yorumlamak suretiyle karar almak durumdadırlar. Bu verileri yorumlamak ve doğru kullanmak için yönetişim ve yönetim son derece önemli konumdadır. Turizm her ne kadar hizmet sektörü ise de son yıllarda matematik bilimiyle iç içe geçmiş bir sektördür. Her kurumun iyi bir veri bankası, bu bilgilerle karar almaya yardımcı IT altyapısı ve en önemlisi de bu bilgileri anlayan, yorumlayan ve eyleme yönelten üst yönetim yetkinlikleri olmalıdır.
“Zorluklar, içimizdeki gücü keşfetmemiz için bize verilen fırsattır.”
Turizm gündemine ilişkin haberlerin her gün mail adresinize gelmesi için abone olun.
www.turizmguncel.com internet sitesinde yayınlanan yazı, haber, video ve fotoğrafların her türlü hakkı Turizm Güncel A.Ş.’ye aittir. İzin alınmadan, kaynak gösterilerek dahi iktibas edilemez.
Copyright © 2018 - Tüm hakları saklıdır. Turizm Güncel
Tasarım & Yazılım Altyapısı DataNet Bilgi Teknolojileri
