Matruşka

İsmini çok beğenilen bir bayan olan Matrioska'dan aldığı söylenir. Matruşka hem oymacılık hem de resim açısından Rusya’nın imajı ve ruhudur.

Bu ayki makaleye bu çerçeveden bakmak istedim. Rusya Federasyonu doğal ve yeraltı kaynaklarının zenginliği ile son 12 yıldır GOP içerisinde hızlı büyüyen zenginleşen ve yüksek potansiyelli bir ülke olarak dünyanın sekizinci büyük ekonomisi konumuna geldi. Rusya Federasyonu'nun Gayrisafi Yurtiçi Hâsılası IMF verilerine göre 2013 yılında 2 trilyon 118 milyar dolar düzeyine ulaşırken kişi başına düşen gelirde 14.818.-$/kişi olarak gerçekleşti.

Rusya Federasyonu ve BDT ülkeleri toplamda 240-250 milyon kişinin yaşadığı büyük bir coğrafyadır. Ülkemizin önemli ihracat partneri olan ve aynı zamanda girişimcilerin yatırımcı sıfatıyla 1990 ‘lı yılların başından itibaren başlayan entegrasyon bugün bazı sektörler için bağımlılık haline dönüşmüştür. İnşaat sektöründen başlayıp, hazır giyim tekstil, deri hazır giyim ürünleri, tarımda özellikle yaş sebze / meyvede önemli partner turizm sektöründe ise ana kaynak sağlayıcımız pozisyonundadır.

Bu makalede yine ağırlıklı olarak kitle turizmine son gelişmelerin olası yansımalarını tecrübeler doğrultusunda sosyo-ekonomik yönden ele almaya çalışacağım.

Rusya Federasyonu ve BDT üye ülkeler Türk turizminde müthiş bir potansiyel yaratmıştır. Deniz, kum, güneş ve eğlence turizminde bir çok yatırım ve hizmet anlayışı bu pazara göre şekillenmiştir. Son 10 yılda Antalya turizm bölgeleri (özellikle Kemer bölgesi vb) âdete paylaşıldı. Milliyetler bazında bazı bölgeler  % 100 Rus ve BDT pazarına hizmet etti.

Uzun yıllar özellikle 2001 - 2010 arasında hiç kimse olası talep daralmalarını dikkate almadı. Çünkü her şey gayet rayında idi. Ancak bazı rasyonel işletmeler konsantrasyonun farkında idi ve mümkün olduğunca yaygın milliyetlerle tesislerini homonojize etmeye çalışmaktaydılar. Belki bilerek belki de piyasa böyle oluşmuştu. Ancak sadece tur operatörlerinin reklam tanıtımı ve pazarlama kanallarıyla olan iletişimden ibaret bir pazarlama anlayışı ile sezonlar gelip geçiyordu. Herkes mutlu idi; yeni tesisler peş peşe açılıyordu, tur operatörü, konaklama ve alt sektörlerden alışveriş sektörü karlı ve yüksek iş hacimleri yakalamışlardı.

Tabiî ki burada bol para düşük faiz döneminin müthiş katkısını da hiç ihmal etmememiz lazım. Bu dönemde büyümenin ve tesisleşmenin ana faktörü, finans kesiminin (bankacılık sektörü) turizm sektörünün geleceğine ve potansiyeline inanması en önemli çapa idi.

Bu başlangıç bilgilerden sonra biraz hafızalarımızı tazeleyelim. Rakamlara bakalım 14 yıl öncesine gittiğimizde, dünya sıralamasında turist sayısı bakımından 20. sırada olan Türkiye 2013 verileri ile 6. sıraya yerleşmiştir. Bence kat edilen yol en büyük göstergedir. Müthiş bir başarı hikâyesidir.

Bu ana parametre rakamdan sonra biraz Rusya pazarını Antalya bölgesindeki yıllar itibarıyla gelişimine bakalım.



Rakamlar her şeyi anlatıyor. Antalya kitle turizminde Rusya Federasyonu (RF) pazarına tam bağımlı toplam hacimlerinin % 31’ni RF pazarı kaynak sağlayıcı olarak üretiyor. Yaklaşık bir rakamla paket tur bazında değerlemeye tabi tutarsak nakit akışında (uçak hariç) 3,5 milyar dolarlık bir iş hacminden bahsediyoruz. Tam kayıt altına alınamayan ancak tahmin ettiğimiz alışveriş, tur satışı vb harcamaların da önemli kısmını bu pazar turistleri oluşturuyor. 400-500 milyon $'lık bir hacim olduğunu varsayıyoruz. Kısacası Antalya bölgesinde RF milliyetli yabancı turistlerce yaratılan nakit hareketleri /girişleri 4 milyar $ civarındadır.

Biraz daha hafıza tazeleyelim. 1998 Asya krizi ile birlikte 1999 da önemli bir ekonomik buhran yaşayan RF ‘de krizde sayısal olarak turistik hareketler nasıl seyir etmiş bir bakalım.

1998-2000 YIL. ÜLKEMİZE GELEN BDT VATANDAŞLARININ MİLLİYETLERİNE GÖRE KARŞILAŞTIRILMASI


1998 -2000 yıllarında ülkemize gelen yabancı girişlerinde BDT olarak görmekte olduğumuz tabloda 1998-1999 RF'de yaşanan ekonomik krizin yansımasını rakamsal olarak görmekteyiz. 1999 yılında RF ve BDT ülkelerinde talepte ciddi daralma göze çarpıyor. 1999 yılında 1998 yılına oranla RF turist girişlerinde bir önceki yıla göre % 35 sayısal kayıp yaşanmış. Diğer pazarlarda da kayıplar önemli oranlarda ancak bir sonraki yıl kayıpların telafi edildiği bir değişim söz konusu olmuş.

Ancak bu yıllarla günümüz RF’si arasında makro ekonomik olarak çok bariz farklar var. 1999‘da iflasın eşiğinde,  moratoryum (borç erteleme) ilan etmiş, 133 milyar dolar dış borcu olan bir ülke vardı. 2014‘de ise son 14 yılda ciddi rezerv birikimi oluşmuş ( 400 milyar dolar civarı )  varlıklı ancak jeopolitik risk altında yaptırımlara maruz kalan, aynı zamanda ciddi ekonomik daralmayla karşı karşıya olan ve hızla gelir kaybına uğrayabilecek bir ülke konumundadır. En önemlisi yüksek oranda devalüasyonla karşılaşmış, satın alma gücü zayıflamış ve belirsizliğin hâkim olduğu bir tüketici profili oluşmuş durumdadır. CBR (RF merkez bankası) 2015 için ekonomide % 4,5 daralma yaşanabileceğini, 2016 ‘da ise % 0,9 küçülme hesaplamakta.

Bugün itibarıyla ilk dalga şok atlatılmış gibi gözükmekte. CBR kararlı müdahalelerle şoklara karşı sünger etkisi sağladı. Ancak bankalar arası piyasa ve kredi piyasasında ciddi sorunlar yaşanabilir. Her şeyden önce CBR politika faizi ile piyasa faizi arasında birebir fark oluşmuş durumda. Ayrıca RF’de 900 civarı banka var ve bunların ilk 50‘si ya harici sermaye yetersizliği ile karşı karşıya ya da belki sermayeleri eridi. Piyasa da mevduat faizleri % 25-30 civarında kredi faizlerini ise tahmin edebilirsiniz. RF tarafında makro ekonomik görünüm şu an bu durumda. Ancak ilerleyen zamanda daha sakinleşen bir piyasa yaşayacağımızı bekliyorum. Bir denge bulacaktır. Dolar/ruble yeni bir seviye oluşturacaktır. Benim kişisel tahminim normalleşmeye paralel 42-46 bandında bir yerde olacağıdır.

Önemli olan tüketici davranışları ve psikolojisi nasıl olacak. Ben bu konuda biraz iyimserler taraftayım. Çünkü potansiyel bir gerçek var 150 milyon bir nüfusta halen 14 milyon kişi turistik seyahat edebiliyor (2013 rakamı) Pazar potansiyeli çok geniş biraz işlemek lazım. 500.000 kişinin üzerindeki çok önemli şehirleri var ( 24 – 25 adet şehir var ) buralarda potansiyeli canlandırmak cazibe yaratmak lazım. Bu pazarın ve diğer tüm pazarların öncelikle aşırı fiyat odaklı bir seyir izleyeceğini bekliyorum.

Bu rakamlara bakarak ilginç ipuçlarıyla beklenti ve davranışlarımızı oluşturma fırsatı elde edebiliriz. Krizler kendimizi, işimizi çek etme ve gözden geçirme için mükemmel fırsatlar verir hiç unutmamalıyız. Nehir devamlı akmaz debisi yağmurlara göre azalır artar. Önemli olan azabilecek su miktarını öngörmek ve iyi günlerde dahi her an her şeye hazır olmayı becerebilmektir. 

SON ÜÇ SÖZ:

“Pazarlama, pazarlama ve proaktif pazarlama“

“Nakit yaratmak varoluşun nedenidir“

“Yeni yılınız kutlu oldun. Beklentilerinizin karşılandığı bir sene dilerim“

---

---

---

• LTB Service İstanbul'un 'süper lig' otellerini acentelerle buluşturdu 
• Kültür ve Turizm Bakanlığının bütçesi ne kadar?
• Hakan Aran açıkladı: Turizmde ne zaman patlama yaşanack?

• Mehmet Dahaoğlu: Alanyalı turizmciler 2024'te para kazandı
• Operatörler anlaştı, Rusya pazarında sezon uzuyor 
• Erkan Yıldırım: Bu yıl otellerimizde 50 bin Türk müşteri ağırladık 

Tüm Yazarlar

• Motorine zam geliyor
• Asgari ücret zammı için yeni senaryo
• İçki ve sigara satılan her yere kamera zorunluluğu
• On ayda 20 binden fazla şirket kapandı
• Niğde’de kaybolan iki turist bulundu
• İstanbul’da suya zam kararı
• Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan asgari ücret ve emekli maaşları açıklaması
• Yurt dışı üretici enflasyonu ekimde arttı

• Mehmet Kamçı: Türk turistlerin yeni gözdesi kruvaziyer turları 
• Rixos Sailing Cup 2024 yelken yarışı Göcek’te başladı
• Jolly erken rezervasyon kampanyasını başlattı 
• UCI Nirvana Gran Fondo World Series Antalya hedef büyüttü
• Corendon Airlines’tan Salomon Kapadokya Ultra-Trail katılımcılarına destek
• Acun Ilıcalı’nın takımı Hull City hazırlık kampı için Antalya’ya geliyor
• Anda Barut Collection’dan Cuisine Queens etkinliği
• Coral Travel’dan Kıbrıs rotaları