Bilinenin aksine makyaj alttaki yanlışları kapatmaz. Onun tek işlevi bütünü daha iyi ve belki de farklı göstermektir. Bu görüşün kabul görmesi için oldukça büyük çaba göstermek gerekir. Çünkü uzun bir süre yanlış kullanımdan gelen tortular onu kalıp haline sokmuştur.
Turizm ilk kurgulandığı tarihten itibaren yanlış bir temel üzerine kondurulmuştur. Böylece yıllardır hatta kurulduğu günden beri sıkıntılarla kördüğüm olmuş durumdadır. Gelin hep beraber durumu kısaca irdeleyelim:
1. Yatırımcı
En büyük ve dramatik ölçek farkı bu başlangıç aşamasında başlamaktadır. Bir hizmet dalı olan turizm tesisini sadece parasına güvenerek yapmak birinci büyük hatadır. Neden? Beklenti farklılıkları veya tesisin geri ödeme kapasitesi diğer sektörlerden oldukça farklıdır. Kritik nokta olan buraya dikkat eksikliği çok yüksek olmaktadır. Dolayısıyla yatırımcı turizm işine hasbelkader ve bazen macera olarak girmektedir. Çok büyük yanlış!
Kimi yatırımcı da gelecek nesil için kazançlı bir ticari dal olarak gördüğü için turizm işine girmektedir. Ya eğitimli aile bireyleri mevcuttur veya gerekli eğitimleri alır işin başına geçerler veya ölümcül olan bu iş hakkında detayları bilmeden patronluk taslayarak sistemde yer alırlar.
Maliyetler kısmında büyük bir karmaşa mevcuttur. Tesis ne tür ve nitelikte olmalıdır? Bunun tanımı genelde yan komşudan daha gösterişli ve şatafatlı olarak belirlenmektedir. Hâlbuki tesislerin proje aşamasında kullanılması gereken tılsımlı rakamlar vardır. Bu rakamlar dikkate alınarak büyüklük, hizmet şekli, personel sayısı ve işletme kapasitesi belirlenmelidir. Diğer yandan olabilirlik çalışmasına esas teşkil edecek pek çok farklı detay proje ortaya çıkarken tartışılmalıdır. Tabi bu tartışma profesyonel seviyede olmalıdır. Ne yazık ki bu konunun uzmanı profesyonel sayısı bir elin parmakları kadar azdır. Ve diğer bilgiç kesim arkasında ya üretici, ya pazarlama firması veya bilgisizlik vardır. Bu ortamda da makul tesisler yerine abartılı olanlar çok fazla bütçeler ile yapılmaktadır. Örneğin bir 5* oda fiyatı, tam donanımlı olarak, 30-50-75.000 USD olarak gerçekleşirken tesislere harcanan rakamlar uçuktur. Buranın kritik eşik olmasının nedeni, yatırımcının geri ödeme planındaki aceleciliği ile doğru orantılıdır.
Geri ödeme planı için göz önünde bulundurulması gereken sene 10-15 olmalıdır. Bu süre ülkemizde ufak farklılıklar göstermesine rağmen 3-7 yıl arasıdır. Realite kaybının başlama noktası olarak kabul edilebilir.
2. İşletme
Son 10 yılın en kritik zihinsel deformasyona uğrayan kısmı tesisin yapılıp herhangi bir işletmeye verilme kafasıdır. Yaygın görüş isimleri olan işletmelerin tesise para kazandıracağı şeklindedir. Bunun böyle olmadığı tatsız deneyimler ile ortadadır. Ancak burada atlanan veya kimsenin işine gelmeyen husus, sadece para kazanmak adına pek çok değerin elden çıkartılmasıdır. Böylece geri dönüşü olanaksız bir yola girildiği ortadadır. Zaten hep eleştirdiğim ticaret kavramı, rekabet seviyesini kalite çıtası altına inmeden girdileri ucuzlatmak yolu yerine maliyetler üzerine kazanım için pay konmasıdır. Böyle bir sistem çalışmaz ve tıkanmış durumda.
Ülke adına büyük diğer bir sorun yerli işletmelerin gerilemesi ve etkilerinin ortadan kalkmasıdır. Burada görülen çok büyük bir kültürel açmaz vardır. Çünkü melez bir işletim sistemi oluşmaktadır. Yani bir oradan bir buradan eklentiler ile sağlıksız bir bünye oluşturulmaktadır. Nerede misafire özgü ve ayrıcalıklı hizmet detayları? Kopyala yapıştır ile gelinen yer sadece böyle olabilirdi.
3. Tedarik
Tesislere malzeme sağlanmasında büyük sıkıntılar vardır. Bunu yenilebilir ve dayanıklı olarak ikiye ayırabiliriz. Her iki grupta da yerli ağırlığı azalmıştır. Yerele daha önem verilmesi konusunu henüz keşfetmiş değiliz. Ne ki 2030-2050 dünya turizm planlarında yerel öne çıkacak bir itki gücün sahip. Ama anlaşılan bu akımı da kaçıracak ve daha fazla dışa bağımlı olacağız.
Gıda kapsamı altında yiyecek ve içecek her türlü ürün akla gelmelidir. Ancak tümünün insan vücuduna faydalı cinsten olması çok önemli olacak. GDO ve yapay kimyasal ürünlerin sistemden çıkması gereklidir. Bu çerçevede Anadolu’nun değişik yörelerine özgü ürünlerin tespiti ve üretimi öne çıkmalı buna ilave olarak içki türlerinin üretimine geçilmesi gereklidir. Basit bir mukayese ile yerimizin ne olduğu kolaylıkla tespit edilebilir. Yiyecek ve içecek otel odasından daha fazla gelir getirir ve bu altın kural nasıl olduysa unutulmaktadır.
Cihaz kısmına gelirsek, daha fazla sağlıklı pişirme yapan cihaz ve aksesuar üretilmesine gereksinim vardır. Metal cinsleri konusunda piyasada büyük kafa karışıklığının ortadan kaldırılması yanında pişirme veya soğutma işlemlerinin sağlık açısından emniyetli olacağı cihazların üretilmesi gerekli görünmektedir. Doğal pişirme yöntemleri konusunda mutlaka çalışmalar yapılmalıdır.
4. Hizmet
Eğitim konusunda büyük sıkıntılar devam etmektedir. Eğitim-deneyim-çalışma koşulları üçgeninin iyi kurulmaz ise sonuç değişmeyecektir. Yatırım kısmında olduğu gibi konaklama sektöründe çalışanların meslek gruplarını profesyonel olarak benimsemeleri önemlidir. Az para ödenerek çok kişi çalıştırmak marifet değildir. Çalışanların görev kapsam ve alanları çok net ve belirgin olmalıdır.
Konaklama oldukça kırılgan bir sektördür ve hizmet kapasitesinin hem güçlendirilmesi hem de renklendirilmesi gerekmektedir. Çalışanların tesisi benimsemesi ve en iyi hizmet yollarını bulmalarına destek verilmelidir.
5. Vatandaş
Burası nedense göz ardı edilen ancak hayati öneme sahip bir noktadır. Tesisleri büyük oranda yerli turistin dolduracağı bir sistem kurgusu şarttır. Bu ise ekonomik güçlenmeden geçmektedir. Savrulan büyük paraların ekonomi çarkında dönmeye başlaması sektörel kazanımların artmasına neden olacaktır. Sadece yabancı turiste bel bağlamış bir turizm kurgusunu inatla sürdürmeye çalışan sistem sonlandırılmalıdır. Bunun diğer bir önemli ayağı ise bireyin konaklama ve seyahat olanaklarının daha küçük yaşlara çekilmesiyle turizmde farkındalıkların artacağı ortadadır.
Bu sistem değiştiğinde tatil yörelerinde bireysel evler yerine tesislere dönüşüm yapılabilir. Böylece daha geniş doğal alanlar oluşturularak doğa etkisi artırılabilir.
Tüm bu olumsuzluklara rağmen buradan çıkış yolları var. Basit, uygulanabilir, akılcı ve sürdürülebilir programların ortaya konulmasıyla çok farklı bir yere gelinebilir. Bu bugün zorlayıcı olmasa da yakın erimde daha ciddi tedbirlerin alınmasını zorunlu tutacaktır. Buna şimdiden hazırlık yapılması tavsiye edilir. Çünkü dünya turizm davranışları değişmektedir ama biz iç kısır döngüden çıkamadığımız için halen sadece betona yatırıma devam etmekteyiz.
Güncel olarak turizm konusunda ortaya atılan tartışmalı yasalar ve kurallar ve de kurullar ile bu sektör asla düzelmez. Önce temel turizm kavramı ve gereksinimleri ortaya konulmalıdır. Bu kavrama ülke olanakları ne kadar izin veriyor, nerede neler yapılmalıdır soruları basitçe düzeltilmelidir. Bunlar için büyük ve şatafatlı bütçelere gerek yoktur. Sadece irade ve sektör paydaşlarının bir araya gelebileceği bir ortak akıl çerçevesine gereksinim var. Bu arada turizmin altın yumurtlayan tavuk olduğunu ifade eden ünlü ünsüz yetkililerin de tavuk bilgilerinin olmadığına eminim.
Turizm gündemine ilişkin haberlerin her gün mail adresinize gelmesi için abone olun.
www.turizmguncel.com internet sitesinde yayınlanan yazı, haber, video ve fotoğrafların her türlü hakkı Turizm Güncel A.Ş.’ye aittir. İzin alınmadan, kaynak gösterilerek dahi iktibas edilemez.
Copyright © 2018 - Tüm hakları saklıdır. Turizm Güncel
Tasarım & Yazılım Altyapısı DataNet Bilgi Teknolojileri
