İş planı
Turizm alanında ve turistik tesis yatırımlarında kazanımların azalması ilgi çekici bir konu başlığı olma özelliği taşımaktadır.
Bir yatırımın nasıl kazanması gerektiğinin şartları aslında bellidir ve burada belki de kavram olarak oturmayan veya yerine getirilemeyen konuların ortaya konması fayda getirebilir. Turistik tesis olarak ilk aşamada oteller ve konaklama tesislerini alırsak, sadece her tür çeşitli binalar yapmakla kazanımın olmadığını anlamayı ve algılamayı neredeyse yarım yüzyıldan beri bir şekilde ertelemekteyiz. Özellikle son on yıllarda dünyada oluşan veya ortaya çıkartılan yapısal, kültürel ve dini anlayış değişimleri eski reçeteler ile tedavi usullerini rafa kaldırmak gereğini açıkça dile getirmektedir. Çünkü bu kadar deneyim sonucunda turistik tesislerin nasıl para kazanacağının turizmle yakından uzaktan her ilgilinin dağarcığında olmaması garabettir. Bize özgü olan belki de ilginç gelebilecek bir detay, bu kadar deneyim varken nasıl bunun tersi durumlar yaratılmaktadır sorusudur. Çünkü turizm, çok fazla gelir getirmesi yanında tanıtım özelliği ile de diğer sektörlere lokomotif etki yapmaktadır. Bu sektör paydaşlarının unutmaması gereken ise tanıtımın diğer kapıları açacak bir güce sahip olduğudur. Ama tanıtım için tavır ve davranışlar öne çıkar. Çoğu eğitimin konusudur, elde hiç bir şey kalmasa da misafire yaklaşımınız onun gıdası ve beğenisi olabilir.
Teknik açıdan bakılırsa, herhangi bir sektöre ait ticari faaliyetin kendisini çekirdek alarak onun etrafına gelecek ve yakın irtibatta olacağı, zaman zaman destekleyeceği diğer çalışma kollarının da ilk planlarda yer alması önemlidir. Biraz karmaşık görünse de iş planının en temel özelliği bunlara benzer detayların işin başında ele alınarak üzerinde çalışma yapılmasıdır. Eğer sadece bu yapılsa en azından tesislerin orta ve uzun erimde nasıl yönleneceği hakkında görüş oluşarak destek gereken noktalarda alınacak tedbirler kolay ve kontrol edilebilir şekle dönüştürülebilir. Özellikle turizm gibi çeşitli yönlere sahip olan projelerde işin teknik boyutuna daha fazla yer verilmelidir.
İş planını gerçek verilerle hesaplayarak ortaya çıkartmak, işin olabilirliğini artıracak özellikler taşır. Bu nedenle varsayımlar yerine gerçek büyüklükler dikkate alınmalıdır. Olabilirlik çalışmasında kapasite ve tarz belki de önemsiz kabul edilen maddelerdir ancak iyi irdelenirse bu aşamadaki kararların tesisin yapı ömrünü tamamlayana kadar hemen her gün karşı karşıya kalınacak etkenlerdir. Burada sıkça sorulan ve uygulama alanı bulan anlayış, tesisin tarz ve şekil değiştirme olanaklarıdır. Yine teknik açıdan ele alınırsa, her türlü değişim olanağı bulunabilir ama neye karşı? Yeni yapılacak olan eskinin neyini değiştirecek veya neyi üstün hale getirecek? Binanın ileri aşamalarında bir dizi aşılamayacak sorunlar ortaya çıkabilir. Diğer yandan hangi büyüklükte bir iyileştirme veya yenilenme çalışması yapılsa bunun bedelinin ilk inşaat aşamasına göre daha masraflı olacağıdır. İş planında bu öngörüye ait bir yer vermek olanağı vardır. Genel kabullerimizde tesisin ayakta kalacağı süre içinde 2-3 kez cihazlarının değişimi planlanır ve tesisin nasıl işi sürdürebileceği kontrol altındadır.
Salt turizm açısından bakıldığında, turiste odaklanma noktasında bütün hatalar sıra sıra dizilmekte ve herhangi akıllı çözüm olanağı bulunamamaktadır. Basitçe işin özüne inilirse, kapsamlı bir turizm planlamasında ilk şartların misafire nelerin sunulabileceği ve onu ülkenin tanıtım elçisine dönüştürmek için nasıl bir ortam yaratılması olmalıdır. Sadece betondan binalar arasında dolaşmaya hiçbir turist gelmiyor. Bugün içinde olunan terör ve ekonomik sıkıntılarla çalkalanan turizm konusunun ivedi akılcı politikalarla değiştirilmesi gereklidir. Ancak bu dönemde iş planının en başına güvenlik maddesinin konması gerekmektedir. Yurt dışı toplantılarda edindiğim bilgi, bir turistik alanın gelişmesinin en az yirmi yıl, gözden düşmesinin iki hafta olduğudur. Sayılardaki anlam ise, yirmi yıl tesislerin yarı ömrü yani her bakımdan oturması, iki hafta bugün elimizdeki haberleşme teknolojisi ile karşılıklı araştırma ve doğrulama süresidir. Zaten eldeki verilere bakınca bu varsayımların altındaki bilginin doğruluğu ortaya çıkmaktadır.
Turizm çok kırılgan bir yapıya sahiptir ama bunu anlayacak ve duyumsayacak çalışmalar eksiktir. En basit bir göstergeyi kendinizde deneyebilirsiniz. Mevcut durumda bugünlerde Suriye’ye geziye gider misiniz? Veya bir toplantı için Irak’a gider misiniz? O halde ülkedeki çalkantılara farklı gözle bakmak ve gerekli tüm tedbirleri eksiksiz almak ilk sıraya oturmalıdır. Bunu lafla veya söylemlerle geçiştirmek söz konusu değildir çünkü sözlerin ve vaatlerin yabancıların sözlüğünde yeri yoktur. Bu konuda turizm camiasının bölük pörçük değil ancak tek ve akıllı politika izlemesi gereklidir. Olanı yok gibi, olmayanı var gibi göstermek devri kapandı. Bu konudaki açılan tüm kredileri tüketmiş durumdayız. Yapılması gerekli olan yeni iş planında turizm ölçeğini farklı bir şekilde ele almak çok fayda sağlayacaktır. Süslü püslü ve olmayacak klişe laflar yerine ayakları yere basan bir değişim ile turizmin toparlanması olasıdır.
Bu görüşe gelecek yıllar için büyük planlamalar içine girilen sağlık turizmini de katmak gereklidir. Elde olan veriler bu konudaki plansızlığın yeni bir örneğidir. Devasa binalar içinde otel yatırımlarının adının önüne hastane koymak veya hastaneleri otel ile birlikte düşünmek oldukça ham bir görüştür. Tavsiye edeceğim en kısa yöntem, bu konuda bugüne kadar dünyadaki çeşitli ülkelerin elde ettiği deneyimleri iş planına koymak olmalıdır. Biz kurumsal olarak bu konuda yabancı yatırımcılara yaptığımız çalışma ve sonuçları paylaşabiliriz. Eğer iş planı doğru ve olması gerektiği gibi yapılırsa turizm ve/veya sağlık turizmi çok kazançlı olabilir. Aksi takdirde en ucuz hizmeti en pahalı tesislerde vererek neden kazanım elde edemediğinizi tekrar tekrar düşünüp dururuz. 5 yıldızlı otelde 3 yıldızlı fiyat ölçeğinde hizmet vermek turizmcilik değil, yabancı ülkede 100.000 dolar olan ameliyatı 10.000 dolara yapmak marifet değildir.
İş planı kalite odaklıdır ve rotayı belirler ancak kalite duvara asılan belge de değildir.
Bu Makale 08.02.2016 - 11:03:30 tarihinde eklendi.
