Geçen Yılın Muhasebesi; Bu Yılın Planı: Ukrayna Pazarı Üzerine
İnsanlar ekseriyetle geçen bir dönemin muhasebesini ve önündeki planları yeni yıl vesilesiyle yapar.
-2011’e dair
İnsanlar ekseriyetle geçen bir dönemin muhasebesini ve önündeki planları yeni yıl vesilesiyle yapar. Hâlihazırda turizm ile uğraşanlar için ise bu muhasebe ve plan dönemi galiba Mart ayına tekabül ediyor. Aslında ne zaman ki bu muhasebe ve plan kavramının zamanı kafamızda muğlaklaşacak galiba o zaman bütün bir seneye yayılmış bir turizm sistemine sahip bir ülke olacağız.
Ukrayna insanı için tatil bir zevk değil yaşamın olmazsa olmazıdır. Sıcak yerlerde tatil yapmak nispeten soğuk iklime sahip Ukrayna insanı için ehemmiyet arz eder. Geçen kışın normal şartlardan daha ağır seyrettiğini sıcağa olan özlemin üst raddede olduğunu da not düşelim.
Ukrayna halkının ülkemizi tanıması turizm yoluyla gerçekleşmiştir ki, Ukrayna ile Türkiye arasındaki sivil ilişkilerin yönünü de büyük ölçüde turizm tayin eder. 2001 senesinde 177.245 Ukrayna ülkemizi ziyaret ederken 2011 senesinde (2010’a göre yüzde 6 artışla) 602.404 Ukrayna vatandaşını ülkemizde ağırladık. 10 senede dört kat artış muazzam bir durum gibi gözükse de 45 milyonluk nüfusa sahip Ukrayna’da halen yüksek potansiyel var.
Türkiye’de tatillerini geçiren Ukraynalerin yüzde 60’ının Antalya’yı, yüzde 25’inin İstanbul’u yüzde 7’sinin ise Muğla bölgesini tercih etmiş oldukları istatistikî verilerle belirlenmekle beraber 2011’de Antalya’dan Muğla’ya bir miktar kaymanın yaşandığını antrparantez ifade edelim. Antalya’nın batısına doğru yönelen bu eğilim 2012 için de devam edecektir. Antalya, Ukrayna çapında artık kendini bazen
Türkiye’nin önüne koyabilecek derecede bilinir olmakla beraber doğal olarak bu şöhretin getirdiği bir kanıksanma da gözlerden kaçmıyor.
Yine istatistiklerden devam eder isek 2008 senesinin Ukrayna’dan ülkemize en yüksek sayıda turistin geldiği yıl olarak kaydedildiğini görürüz. 2008’de 730 bin civarında gerçekleşen bu miktarın 2009 ve 2010 senelerinde 560-570 binlere gerilemesindeki en büyük faktör, küresel krizin Ukrayna’yı derinden sarsmasıdır ki, bu krizde Ukrayna milli parası Grivna, dolar karşısında % 75-80 civarında değer kaybına uğramıştır. İki ülke arasında henüz toparlanma sinyalleri veren ticaret hacmi de 2008 sonrası yarı yarıya düşmüş idi. Kriz döneminden günümüze değin süreçte halkın alım gücünde de herhangi bir iyileşme olmadı. IMF rakamlarına göre Ukrayna’da 2011 kişi başı yıllık gelir 3575 $ olarak hesaplanmıştır. (Karşılaştırma için; Rusya: 13236 $, Türkiye: 10576 $ )
-Forum&Fuar&Tanıtım
Rusya’da olduğu üzere Ukrayna’da da fuar organizasyonu ikiye bölünmüş durumda. TUI’nin de bu sene masif olarak Türkiye’ye operasyona başlayacak olmasıyla ülkemize kendi organizasyonu ile kitlevî turist taşıyacak tur operatörü sayısı Ukrayna’da bu sene 6 (Anex Tour, Coral Travel, Pegas Touristik, Tez Tour, Tui, Turtess Travel) olacak. Ve bu 6 tur operatörünün 4’ü, fuardan ziyade ülke sathındaki acente temsilcilerine bilgi verme amacı güden 26-28 Mart tarihlerinde Kiev’in merkezi lokasyonundaki bir salonda gerçekleştirilecek Ukrayna Turizm Forumuna katılıyorlar. 2 tur operatörü ise UITT ismi altında gerçekleştirilen ve ağırlıklı olarak ülke stantlarının yer aldığı fuarda yer alacaklar. Türkiye ülke olarak her iki turizm faaliyetinde de yer alıyor. Hatta forumda tek ülke standı Türkiye’ye ait. Enerjimizi bölse de Türkiye’ye çalışan tur operatörlerinin katıldığı etkinliklerde bulunmak için gayret ediyoruz.
Asıl fuar konseptinde düzenlenen UITT’de ise turizm şemasından teşhis edebildiğimiz kadarıyla ülke stantlarının çoğaldığını, Bulgaristan, Srilanka, İsrail ve Dubai gibi destinasyonların daha güçlü biçimde var olmaya çalıştığını görüyoruz. Turizmin ülke ekonomilerine olan katkısının hükümetlerce ciddi şekilde algılandığının bir başka göstergesi de artan ülke reklamları. AB üyesi birçok ülkenin -özellikle Yunanistan- yaz döneminde Ukrayna vatandaşları için vizelerde esnemeye gideceği basındaki haberlerde karşımıza çıkıyor. Her halükarda Türkiye Ukrayna’dan turistik amaçlı çıkışlarda ilk sıradaki yerini yine koruyacaktır. Ukraynaler için ülke dışındaki ana destinasyon tekrar Antalya olarak tebarüz edecektir.
Profesyonel, tüketici ayrımı yapmayan etkinlik özelliğindeki UITT fuarında bu sene daima olduğu gibi en büyük alan ülkemize ait. Türkiye standında 500 metrekareye yakın bir alanda toplamda 30 birlik ve otel yer alacak. Keza, Bakanlığımızın fuar için desteklediği bağımsız oteller ve birlikler de hesaba katıldığında Türkiye her zaman olduğu gibi yine fuarın asıl figürü olacaktır. Zira ülke stantlarının şekli şemaili her şeyden evvel tüketici ve satıcı gözünde ülke prestijini etkiler. Bu yüzden Türkiye her zaman en iyi olmak zorunda.
Dijital dünyanın turizm alanında sürekli artan önemi fuarların tüketiciye hitap etmesindeki etkisi ile ters oranda ilerliyor. Neden UITT’de yer almadığını sorduğumuz tur operatörlerinin cevabı maddi sebepler yanında fuarların müşteri potansiyellerine eskiden olduğu kadar bir etkisinin olmadığı yönünde de cereyan ediyor. Ama Türkiye’den gelip kendi otellerini ve bölgelerini tanıtacak, görüşmeler yapacak özel ve tüzel kurumlar için de fuarlar sezon öncesi mühim bir fırsat özelliğinde.
Bu durumda tanıtım konusunda iki alana daha fazla yer açılıyor. İlki daha halka açık alanlarda, insanlarla iç içe olan, küçük büyük demeden ülkenin mümkün olduğu kadar farklı kentlerindeki fuarlara, sokak etkinliklerine, muhtelif temalı festivallere katılım sağlamak. Gözlemlediğimiz kadarı ile bu çalışmaların geri dönüşü inanılmaz. Halkın ve kent yöneticilerinin ilgisi de üst derecede. İkincisi de kültürel ve sanatsal faaliyetlerle ilişkilendirilerek tanıtım yapılması meselesi. Mesela İstanbul Alışveriş Festivalinin tanıtımını İstanbul’a dair fotoğraf sergilerinin, İstanbul temalı filmlerin, popüler konserlerin etrafında işlemek hedef kitleye ulaşımda daha derinlikli neticelere sebebiyet verebiliyor.
Eğlence anlayışının üst seviyede olduğu Ukrayna’da bölge veya işletmesini tanıtacak kurumlarımızın halkla iç içe olan ve içinde bir parça eğlence de barındıran etkinlikler gerçekleştirmesinin geri dönüşü kesinlikle daha tatmin edici olacaktır. Salt turizm fuarlarında stant kurup broşür dağıtmak bu gidişle etkisini yitirecektir. Elbette sezon öncesi fuarlar, nihayetinde profesyoneller için görüşme imkânlarının olduğu iskelet bir yapı olsa da tanıtımın ete, kemiğe bürünmesi de bahsettiğimiz yan çalışmalarla olabilecek bir mesele.
-2012 Vaziyeti
İçinde bulunduğumuz senenin rezervasyon önbilgileri Ukrayna pazarının 2012’de yine geçen seneki kadar büyüyebileceğini, yani yüzde 6 bandında bir artışın bu sene için de muhtemel olduğunu gösteriyor. Bu artışın bir miktar daha yukarı tırmanmasının yolunun iki ülke arasındaki vizelerin kaldırılmasından geçtiğini hemen not edelim.
Vizesiz seyahatin şu haliyle turizm sezonunun başına yetişmesi ise olası değil. Türkiye vizesiz seyahat için bürokratik işlemlerini bitirdi ve bunu Resmi Gazete’de yayımladı. Aynı işlemi Ukrayna’nın da yapması gerekiyor. Bu iç onay sürecinin tamamlanmasının sonrasında ise bir 90 günlük süre daha var. Bu durumda vizesiz seyahat en azından sezon başına yetişmeyecektir. Büyükelçiliğimiz bu konudaki gelişmeleri ilan ettiğinde biz de hemen bunları turizm camiası ile paylaşacağız. Ukrayna’da son dakikada tatiline karar veren turist oranı yüksektir ve vizelerin kaldırılmasının turist akışındaki tercihlere doğrudan etkisi olacaktır. Bunun Ukrayna çapında duyurulması için Müşavirliğimiz elbette çalışmalarda bulunacaktır.
2012 Haziran ayı Ukrayna’nın 4 kentinde maçların oynanacağı Avrupa Futbol Şampiyonasının gerçekleştirileceği zamana denk düşüyor. Şampiyonayı görmek isteyecek veya o dönemde çalışmak zorunda kalacak kitleden ötürü Haziran’da bir miktar eksilme olabilir.
Bu senenin ilk aylarında Antalya için bir miktar düşüş olduğunu müşahede ediyoruz. Bunun sebebi 2011 başında Akdeniz çanağındaki siyasi çalkantıların etkilediği ülkelere giden turistlerin tercihlerini Antalya yönünde kullanmalarından ötürü muvakkaten ortaya çıkan artışın 2012’de olmamasıdır. Antalya için sezonu Mayıs rakamlarına bakarak değerlendirmek daha sağlıklı olacaktır. Ukrayna’dan Antalya’ya gidecek turist sayısının geçen senenin birkaç puan üzerinde seyredeceğini tahmin ediyoruz.
İstanbul ise iyiden iyiye kendini bulmaya başladı. Bunda THY’nin Ukrayna’nın 6 noktasından İstanbul’a 40’dan fazla seferinin olması ve bu sayının yaza doğru daha da yukarıya tırmanacak olması yanında
Pegasus ve Onur Air’in de 3 noktadan İstanbul seferlerini sürdürmesinin getirdiği dinamizmdir. Ayrıca Ukrayna orijinli havayolları da İstanbul’a uçmaya devam ediyorlar. 2012’de İstanbul’a daha fazla sefer gerçekleşeceğinden ötürü bilet fiyatlarında indirimler olabileceği ve dahi vizesiz rejimin de devreye girmesinden dolayı 2012’de İstanbul’a gidişlerde yüzde 12-15 aralığında bir artış olacağı öngörümüz var.
Velhasıl, 2012, ülkemize Ukrayna’dan gidecek turist sayısı açısından makul artışların yaşanacağı bir yıl olacaktır.
Bu Makale 27.03.2012 - 10:09:47 tarihinde eklendi.
