Zekeriya Şen

Aşırı turizm: Popüler şehirlerde denge mücadelesi

Aşırı turizm: Popüler şehirlerde denge mücadelesi

14/8/2023 tarihinde turizmin zorlukları hakkında yazdığım bir makalede aşırı turizmin etkilerini vurgulamış ve bunu bir tür zararlı fenomene benzetmiştim. Barselona'dan başlayarak şimdi de Amsterdam'a odaklanan bu konudaki raporlar sıklaşıyor.

Amsterdam, 2023 yılında 23 milyon ziyaretçi sayısıyla, her yıl popülaritesinde sürekli bir artışa tanıklık eden küresel çapta uğrak şehirlerden biri olarak öne çıkmakta. Turist sayısındaki bu artış, kentin önündeki engelleri ciddi anlamda tetiklemiş durumda. Halihazırda Amsterdam'daki yetkililer turist sayısının azalmasını arzu ettiklerini ifade etmekte. Kentteki doğal güzellikleri ve kültürel hazineleri keşfetmeye ilgi gösteren ve kaliteli davranış sergileyen ziyaretçiler hedefleniyor; boş turist ve partilere daha az önem verilmesi isteniyor. Bu yeni strateji, kent sakinlerinin yaşam kalitesini korumaya ve kentin mirasını korumaya yönelik.

Şehirler ve hükümet organları için odak noktası, turist sayısını azaltarak ve dengeyi yeniden sağlayarak ziyaretçiler arasında davranışları teşvik etmek olmalı. Kısa dönemli kiralamaları ve otel konaklamalarını sınırlandıran yolcu gemilerine ilişkin düzenlemeler gibi tedbirlerin yanı sıra daha az sayıda ama daha kaliteli turisti hedefleyen “Stay Away” (Uzak Dur) gibi kampanyaları içeren, üzerinde düşünülmüş bir strateji geliştirilmek zorunda. Örnek olarak Amsterdam, 2023 yılında, kamu düzenini bozan davranışlar için para cezaları ve tutuklamalar gibi yaptırımların altını çizerek gezginleri caydırmak için bir “Stay Away” girişimi başlatmıştı, ancak bunun etkisi biraz sınırlı kaldı.

Amsterdam gece hayatı arayan insanları çekmeye devam etmekte. Para cezaları, tutuklamalar gibi önlemlere rağmen turistler Amsterdam'ı hala eğlenilecek bir yer olarak görmekte. Bu durumu ele almak üzere şehir, 2024 yılında bu kez genç erkek parti müdavimlerine odaklanan bir kampanya başlatmayı planlıyor. Ayrıca “Amsterdam'a bakış açınızı yenileyin” adlı yeni bir girişim de kente katkıda bulunacak ziyaretçileri çekmeyi amaçlıyor. Sonuç olarak Amsterdam sadece bir parti kenti değil, kültürel zenginlikler ile bezenmiş bir turizm odak noktası.

Barselona ve Amsterdam'da yaşananlar yakında popüler şehirleri de etkileyecek. Benim durduğum yerden İstanbul da bu dönüm noktasına ulaşıyor gibi görünüyor. Şehir genelinde bir gezgin akını görüyoruz ve özellikle gemi günlerinde bu neredeyse dayanılmaz bir hal alıyor. İstanbul bir yandan bir merkez olarak itibarını korumaya çalışırken bir yandan da yerel halk ve diğer ziyaretçiler için düzen ve saygı sağlamaya çalışıyor. Turizmi kucaklamak, şehrin çözüm bulma konusundaki kararlılığını gösterebilir.

İstanbul turist sayısını azaltmayı düşünmeli. Elbette şimdi buna bol tepki gelecektir; ancak düzensizliğe karşı düzenlemeyi tercih eden bir turizmciyim. Sonuçta bu şehir bizlerin ve kendi şehrimize sorumlu şekilde sahip çıkmamız gerekir ki ona göre daha kalıcı ve sürdürülebilir olsun. Yoksa İstanbul tükenirse elimizde ne kalacak? Hangi turist bunun için üzülecek. Şehrin limanına yanaşabilecek gemi sayısını sınırlandırması çok önemli. Şahsen limanın İstanbul'un dışına taşınmasının faydalı olacağına inanıyorum. İstanbul ve dünyanın diğer şehirleri aşırı turizme karşı harekete geçmeli. Barselona'da gösteriler yapıldı ve birkaç protestocu restoranlarda yemek yiyen turistlerin üzerine su tabancasıyla su fışkırttı. Elbette bu tür itici aksiyonlara geçilmemesi lazım ancak Barselona halkı artık son çare olarak buna soyunduğuna inanıyorum.

Aşırı turizm sorunu konut maliyetlerinin artmasına yol açmıştır; İstanbul'da kira fiyatları yıllar içinde yüzde 60-120 oranında artarak kenti yerel halk için yaşanmaz hale getirmiştir. Dairelerin turistlere kiralanması konut piyasasını zorlamaktadır. Buna ek olarak göçmen sorunları da durumu daha da kötüleştiriyor. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, turizmin neden olduğu konut krizini çözmek için turistlere daire kiralanmasının yasaklandığını duyurmalı veya çok sert bir önlem almalı. Ayrıca ekonomik krizinde yerel halkın daha yoksul ve daha az kendine yeter hale gelmesine katkıda bulunmaktadır.

İstanbul'un turizm uygulamalarını teşvik etmesi ve konut satın alınabilirliği sorunlarının üstesinden gelmek için önlemler alması gerekiyor. Kent sakinleri kendileri için turizm gelirine daha az bağımlı bir şehir aramakta.

Turistlerden ziyade kent sakinleri için ücretsiz kiralık birimlere öncelik verilmesi çok önemli.  İstanbul'da kısa dönemli kiralamalara ilişkin yeni düzenlemeler getirilmeli. Şehir, konaklamaları en az üç geceye çıkarmalı ve altyapıyı iyileştirmeyi amaçlayan bir şehir vergisi turistlere uygulamalı. Kısa dönemli kiralamalar tamamen durdurulmalı.

İstanbul'daki evler, zaten yeterli sayıda otel varken turistlere kiralanmak için değil, amaçları doğrultusunda kullanılmalı. İstanbul'da geliştirilen otel sayısında bir artış var. Bir dizi otel varken bunları etkin bir şekilde doldurmaya odaklanmak önemli. Belirli bölgelerde otel açılmasını kısıtlayan bir politika uygulanması faydalı olabilir. Şehrimizdeki mevcut oda kapasitesini göz önünde bulundurmak çok önemli.  TÜROB'un Kasım 2023 tarihli bir raporuna göre İstanbul'da 75.079 oda ve 152.441 yatak kapasitesine sahip 1.717 otel bulunmakta. Bu kanımca İstanbul gibi bir dünya kenti için fazlasıyla yeterli.

Açıkçası bu konuda çok ısrarcıyım, İstanbul, şehrin altyapısını ve hizmetlerini geliştirmeyi amaçlayan bir turist vergisi uygulamayı düşünmeli ve bu otel standartlarına göre düzenlenmeli.

Şehrimiz, gelişigüzel ziyaret edilebilecek bir yer olmaktan ziyade değer verilen bir güzergâh olarak görülmeyi hak ediyor. Kısıtlama, cezai yaptırımlar, sıkı denetlemeler  ve ücretlerin belirlenmesi cazibesini korumasına yardımcı olacaktır. Ayrıca turistler arasında şehre ve sakinlerine karşı saygılı davranışların teşvik edilmesi de en önemli öncelik olmalıdır.


Bu Makale 17.07.2024 - 11:26:06 tarihinde eklendi.


Kullanıcı Yorumları
  • Fasa fiso

    Feridun Genç 18.07.2024 - 09:49

    Yahu, turist var mı ki!!! Ben şehrim dolup taşsın isterim. Gelmiş gazel okuyorsunuz. Yok vergiymiş, yok kaliteli turistmiş. Ben hepsine ekmek parası olarak bakarım.

  • akıl küpü maşallah

    hıdır tebelleş 17.07.2024 - 07:01

    Şehir milyonlarca kaçak , göçek , neidü belirsiz suriyeli, afgan, vs. tarafından işgal edilmiş, ekmek elden su gölden yaşıyor. Beyefendi turist sayısını azaltalım vergi koyalım filan diyor. Ne diyelim ? Akıl küpü maşallah!:))))))))))))))))))))))))

En Çok Okunanlar
Bunları Okudunuz Mu?
Yazarlar
Tüm Yazarlar
GÜNCEL HABERLER
SEKTÖREL HABERLER

Turizm gündemine ilişkin haberlerin her gün mail adresinize gelmesi için abone olun.