Feti Kuyucu

Antalya turizmi: Turist sayıları, kur, faiz, parite, enflasyon ve krediler

Antalya turizmi ve turizm ekonomisi ile ilgili olarak geleneksel hale getirdiğim turizm sektöründe yüksek sezon değerlendirmelerim de, 2020 yılına küresel anlamda damgasını vuran, tarihin sayfalarında önemli bir not ve olağanüstü bir küresel vaka olarak yerini alacak olan COVİD 19’un etkisinin çok açık ve vahim olarak rakamlara yansıdığı görülmektedir.

Küresel olarak sosyo /ekonomik hayatı çökerten, yaşam korkusu veren COVİD 19 salgını (Pandemi) öncelikleri bir anda değiştirdi, hayatta kalma / yaşamı devam ettirebilme her şeyin önüne geçti. Küresel anlamda seyahat ve turizm endüstrisi ekonomik olarak en fazla etkilenen sektör olarak küresel ekonomide yerini aldı, gelirde kötü senaryo gerçekleşti ve yaklaşık olarak küresel gelir kayıpları yüzde 70’ler civarında olacak. Türkiye’de gelirlerde özellikle geleneksel yaz tatili destinasyonlarında yüzde 80’ler civarı kayıp söz konusu rakamlar buna işaret ediyor.

COVİD 19 tüm sektörlerde olduğu gibi turizm sektöründe de trendlerde, kararlarda ve davranışlarda çok hızlı değişim göstermiştir. Toplumlar ve bireyler tüm konsantrasyonlarını sağlıklı kalmaya yoğunlaştırmış, yönetimler ve bireyler sert sosyo- ekonomik tedbirler almışlardır. Tüm mali destekler ülkelere göre değişmiş, gelişmiş ülkeler mali ve finansal hibe yardımlar yapabilirken, gelişmekte olan ve diğer alt grup ülkeler pandemide ağır darbe almışlardır. Yoksullaşma artış eğilimine girmiş ve satın alma gücü bu ülkelerde düşmüştür.

Turizm sektörünün net döviz sağlayıcı sektör olması sebebiyle döviz açığı olan ülkelerde olası döviz krizlerinde dört elle sarılınan, önemi gittikçe ortaya çıkan para ve maliye politikaları ile desteklenen bir sektör konumundadır. Ülkemiz için önemi yüksek bir sektördür. Net döviz sağlayıcılığı yanında istihdama da katkısı yüksek olan turizm sektörü özellikle pandemide özel ilgi gösterilmesi gereken selektif sektördür. Her yönden ve bütünsel yaklaşımla çok daha fazla desteklenmelidir. Özellikle 2019 yılında otorite dikkatlerinden de görüldüğü üzere turizm sektörüne olan ilginin ana nedeni döviz açığını kapatmada başrolü oynamasıdır.

2018 yılında toplamda 29,5 milyar USD, 2019 yılında 34,5 milyar USD toplam turizm geliri elde eden sektör cari açığın önemli bir finansman kaynağı olmuştur. Eylül 2020 itibariyle turizm gelirleri pandemi etkisi ile 8,1 milyar $ olarak gerçekleşmiş olup yıl sonu beklentisi 9-9,5 milyar $ civarındadır. Turizm gelirlerinde beklenen kayıp bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 74 civarındadır!!!

Ana konumuza gelecek olursak yukarıda açıklamaya çalıştığım makro düşünüleri rakamsal değişimlerle birlikte bakalım. (Rakamlarda Antalya Yabancı Misafir girişleri baz alınmıştır)

Pandemi gölgesinde gerçekleşen 2020 yılı yüksek sezon verilerinin; yabancı misafir giriş sayıları ile para piyasası parametreleriyle ilişkisine bakalım. Bu yıl tabloya Antalya turizm kredilerini de eklemek istedim. Hatırlatmak gerekirse; özellikle bölgemizde kitle turizmin çok önemli bir potansiyeli yüksek sezon dediğimiz Mayıs – Ekim aylarında gerçekleşmektedir. Satış hacimlerimizin yaklaşık yüzde 80-85 bu olaylarda oluşmaktadır. Oransal olarak yüksek satış hacminin bu aylarda oluşmasıyla birlikte gider kalemlerinin de çok büyük kısmı yine bu aylarda oluşmaktadır. Doğal olarak maliyetlerimiz ve karlılıklarımız da bu aylarda oluşmaktadır. Bu aylar volatilite de yüksek olmaktadır.

Aşağıdaki tabloda, 2016 ile 2020 yılları arasında Antalya ili yüksek sezon ayları yabancı giriş sayıları ve bazı rakamsal parametreler bulunmaktadır.

Bu makro ve bölgesel parametrelerden görüldüğü üzere Türk turizmi ve özellikle Antalya turizmi pandemi den büyük kayıp ve yara almıştır. Kamusal destekler mali ve finansal olarak sektörü desteklemeye çalışmış ancak bütünsel bir yaklaşım gerçekleşmemiştir.

Sektörün en önemli sorunu finansal borçlar ve bunların çevrilme sorunudur. Bu sorunda kamu otoritesi gerçekçi ve köktenci yaklaşımı benimsememiştir. Oysa ki en önemli sorun vadesi gelen yatırım kredilerinin ve işletme kredilerinin ödenebilir bir vade yapısı ile yeniden yapılandırılmasıdır. Sektör 2016 da yaşanan kalkışma ve Rusya krizinin etkilerini yeni yeni atmaya başlamışken pandemi her şeyi alt üst etmiştir. Olağanüstü koşullar, olağanüstü çözümleri gerektirir.

Bu çerçevede turizm sektörü; konaklamadan tur operatörlüğüne kadar finansal yeniden yapılandırmaya muhtaç konumdadır. Ancak bu fiili durum (borç krizi) “Turizm finansal yaklaşım yasası“ ile olarak kamu tarafından kurgulanmaz ise birçok turizm paydaşının ayakta kalması ve döviz kazandırması çok ama çok zor. Nakde ve nakit akışına zorunlu ihtiyacı olan bir sektör fiyat belirleyemez.

Pandeminin yıkıcı etkisi ile özellikle turizm sektöründe ağırlaşan finansal borç baskısı ile uluslararası rekabet gücümüz düşüyor, kişi başına gelirleri baskı altına alıyor ve varlık değerleri de gereğinden fazla iskontolu değerlendiriliyor.

• LTB Service İstanbul'un 'süper lig' otellerini acentelerle buluşturdu 
• Kültür ve Turizm Bakanlığının bütçesi ne kadar?
• Hakan Aran açıkladı: Turizmde ne zaman patlama yaşanack?

• Mehmet Dahaoğlu: Alanyalı turizmciler 2024'te para kazandı
• Operatörler anlaştı, Rusya pazarında sezon uzuyor 
• Erkan Yıldırım: Bu yıl otellerimizde 50 bin Türk müşteri ağırladık 

Rıza Ersoy

Dubai’de yaşadığım rezalet ve sonrası… Devamını Oku

Feti Kuyucu

Turizmde yüksek sezon verileri ile kur, faiz, parite ve enflasyon ilişkisi Devamını Oku

Prof. Dr. Tuncay Neyişçi

Bir yol hikayesi Devamını Oku

Birgül Akgül

ATF'deki 'Turizmde Kadın' panelinin ardından Devamını Oku

Serdar Sağlamtunç / FCSI

Dünya Gastronomi Turizmi Forumu Devamını Oku

• Motorine zam geliyor
• Asgari ücret zammı için yeni senaryo
• İçki ve sigara satılan her yere kamera zorunluluğu
• On ayda 20 binden fazla şirket kapandı
• Niğde’de kaybolan iki turist bulundu
• İstanbul’da suya zam kararı
• Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan asgari ücret ve emekli maaşları açıklaması
• Yurt dışı üretici enflasyonu ekimde arttı

• Mehmet Kamçı: Türk turistlerin yeni gözdesi kruvaziyer turları 
• Rixos Sailing Cup 2024 yelken yarışı Göcek’te başladı
• Jolly erken rezervasyon kampanyasını başlattı 
• UCI Nirvana Gran Fondo World Series Antalya hedef büyüttü
• Corendon Airlines’tan Salomon Kapadokya Ultra-Trail katılımcılarına destek
• Acun Ilıcalı’nın takımı Hull City hazırlık kampı için Antalya’ya geliyor
• Anda Barut Collection’dan Cuisine Queens etkinliği
• Coral Travel’dan Kıbrıs rotaları