Boeing'in pazara bakışı
Dünyanın iki büyük uçak üreticisinden biri olan Boeing'in, gelecek 10 yıla ilişkin olarak hazırladığı rapor, 20 yılda 30 bin 900 uçağa ihtiyaç duyulacağını söylüyor
Dünyanın iki büyük uçak üreticisinden biri olan Boeing'in, gelecek 10 yıla ilişkin olarak hazırladığı rapor, 20 yılda 30 bin 900 uçağa ihtiyaç duyulacağını söylüyor. Acaba bu ne kadar doğru bir tespit? Çünkü, dünyada şu anda 28 bin uçak var. Demek ki bazı uçaklar ömrünü tamamlayıp çöle gidicek, bazı uçaklar filolarda yerini alacak. Bu güne kadar öngörülerinde pek de yanılmayan Boeing bu öngörüsünde yanılacak mı bilemiyoruz. Ama bu görüşe temkinle yaklaşmakta yarar var.
Şöyle bir baktığımızda 30 bin 900 uçak rakkamının ne anlama geldiğini anlamakta güçlük çekiyoruz. Ama tüm bu uçakların değerinin 3.6 trilyon dolar ettiğini söylersek iş biraz daha karışır. Rakamların başdöndürücülüğü diye buna dense gerek. Boeing’in 46 yıldır yayınladığı, ticari havacılık endüstrisinin en kapsamalı ve saygın analizlerinden biri kabul edilen “Pazara Bakış” raporunda, halen değişken koşullarla karşı karşıya olan havacılık pazarının, yeni uçak talebiyle büyümeye devam edeceği belirtiliyor. Bu kesin bir gerçek. Pazar büyüyor, büyümeye de devam edecek.
Boeing Ticari Uçaklar Pazarlama Başkan Yardımcısı Randy Tinseth, “Dünya havacılık pazarı, geçen yıla oranla çok daha iyi bir performans sergiliyor, ancak hâlâ bazı zorluklarla karşı karşıyayız. 2010 yılına bakıldığında, dünya ekonomisinin toparlanmaya devam ettiğini görüyoruz. Bu yıl, uzun dönemli büyüme beklentilerinin üzerinde bir rakama ulaşılacağını tahmin ediyoruz. Dolayısıyla, hem yolcu hem de kargo trafiğinde bir artış olacak. Havayolu sektöründe gelir ve verimlilik yükseliyor, ancak yakıt fiyatları hâlâ değişkenliğini koruyor.” diyerek bu konudaki görüşlerini açıklıyor.
Bu görüşlere katılır veya katılmayız, ama bizi ilgilendiren tarafı nedir diye bakmakta yarar var. Örneğin şu anda Türkiye'de 360 uçak var. 2023 yılında, yani Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. yılında bu sayının 750 olmasını hedefliyoruz. Boeing’in hazırladığı rapora göre, gelecek 20 yılda, dünyada yolcu trafiği, yılda ortalama %5.3 oranında artacak. Haliyle bu artıştan biz de payımıza düşeni alaacğız. Boeing'e göre giderek çoğalan düşük maliyetli havayolu şirketlerine, Hindistan, Çin ve Güneydoğu Asya gibi yükselen pazarlara, yakıt fiyatlarının değişkenliğini sürdürmesine bağlı olarak; tek koridorlu uçak segmenti dünya çapındaki büyümede ağırlıklı rol oynamaya devam edecek. Geçen 10 yıllık süreçte uzun menzilli uçuş pazarını geride bırakan tek koridorlu uçak segmenti, halen kullanılan yaşlı uçakların da devreden çıkmasıyla, yükselen bir eğilimle büyümeye devam edecek.
Rapora göre, dünya havacılık pazarında Asya-Pasifik bölgesi, Çin’in liderliğinde en güçlü büyümeyi sergiliyor. Halen küresel havayolu trafiğinin yaklaşık %33’ünün gerçekleştiği bölgede, 2029 itibarıyla bu oran %43’e yükselecek. Bu kapsamda, Asya-Pasifik bölgesindeki havayolu şirketleri, toplam talebin yaklaşık %40’ına karşılık gelen payla, çift koridorlu uçak pazarının en büyük yatırımcısı olacak. Bu pazarda adından en çok söz ettiren şirketlerden biri de övünerek söylemek gerekirse THY'dir. THY'nin bu büyümesi elbette uçak üreticilerinin de dikkatinden kaçmıyor ve THY'yi iyi bir müşteri olarak görmeye devam ediyorlar. Havayolu ulaşımında, son yıllarda en hızlı gelişen bölgelerden biri olan Ortadoğu ise güçlü konumunu sürdürecek. Diğer taraftan, Kuzey Amerika ve Avrupa pazarlarında, eski ve verimsiz uçakların yenilenmesine yönelik talep, aynı şekilde devam edecek.
Boeing, havayolu şirketlerinin, yolcuların daha fazla uçuş seçeneği, düşük fiyat ve daha çok noktaya direkt uçabilme taleplerine cevap verdiği ölçüde büyüyeceğini öngörüyor. Buna göre şirketler, büyük uçaklardan çok, daha verimli uçaklarla daha fazla uçuş alternatifi sunmaya odaklanacak. Dolayısıyla, 20 yıllık süreçte, Boeing 747 gibi büyük uçaklara olan talep, 720 gibi bir rakamla sınırlı kalacak. Ancak, bu sınırlı sayıdaki büyük uçak talebi bile, 220 milyar dolarlık bir pazar yaratacak.
Boeing’in, kargo taşımacılığıyla ilgili verileri de içeren raporuna göre; gelecek 20 yılda dünyadaki kargo uçaklarının sayısı 1.750’den 2.980’e yükselecek. Bu büyüme, 2.490 adetlik yeni kargo uçağı ihtiyacını doğuracak. Uçakların yaklaşık 740’ı, toplam değeri bugünkü fiyatlarla 180 milyar doları bulan yeni modellerden oluşacak. Kalan 1.700 adet uçak ise yolcu uçaklarının kargo modeline dönüştürülmesi suretiyle hizmete girecek. Ekonomik durgunluk nedeniyle, 2009 yılında belirgin ölçüde daralan kargo trafiği, 2029 yılına kadar, yılda ortalama %5.9 artacak.
Tüm rakamlara bakarak şu sonucu varmak mümkün gibi. Evet dünyada var olan uçakların büyük bir bölümü yerini yeni uçaklara terkedecek. Ama dünya üzerinde kullanımda olan uçak sayısında aratacak. Yani gökyüzünde daha çok uçak göreceğiz. Daha çok insan uçağa binecek.
Bu Makale 26.08.2010 - 10:42:52 tarihinde eklendi.
