Teşvik edilen yatırımcıya ceza mı kesiliyor?
Yeni Gelir Vergisi Gelir Tebliği Taslağı'nın içerdiği stopaj ve yüzde 25 yatırım indirimi ifadeleri "Önceden teşvik edilen yatırımcıya ceza mı kesiliyor?" dedirtiyor
TurizmGuncel
Maliye Bakanlığı tarafından yayınlanan Gelir Vergisi Genel Tebliği Taslağı yüzde 19,8 stopaj uygulanmasını öngörüyor. Bu da yatırımcının yüzde 20 Kurumlar Vergisi Kanunu’ndan faydalanacakken yüzde 19.8 stopaj ödediği için hiçbir şeyden faydalanmamış olması anlamına geliyor. Daha önceden yatırımcıya ‘1000 lira yatırım yap 1000 lira kazanç elde edene kadar senden para almayacağım’ denirken yatırımcıya “1000 lira kazanç elde ettiğinde 1000 liranın hepsini gider yazamayacaksın, 1000 liranın yüzde yirmi beşi kadarı için seni bir vergiden ayrı tutarım” deniyor. Bu da önceden teşvik edilen yatırımcıya ceza kesiliyor yorumlarına neden oluyor.
Yatırım indirimi istisnasından yararlanma hakkı ile ilgili olarak 6009 sayılı kanunun 5'inci maddesiyle Gelir Vergisi Kanunu'nun geçici 69. maddesinde yapılan değişikliklerle ilgili yeni bir tebliğ taslağı hazırladı. Taslağa göre bakanlık gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin kazancın yetersiz olması nedeniyle indiremedikleri devreden yatırım indirimi istisnai tutarlarını endekslemiş değerleri ile birlikte 2010ve müteakip yıllarda elde ettikleri kazançlardan indirebileceklerini kabul etmişti.
Ancak yeni düzenlemeyle yatırım indirimi istisnası olarak indirim konusu yapılacak tutarın, ilgili kazancın % 25'ini aşamayacağı belirtildi. Buradaki ilgili kazanç ifadesi, zarar mahsubu dahil giderler ile tüm indirim ve istisnalar düşüldükten sonraki kazanç tutarını ifade ediyor. Dolayısıyla, yatırım indirimi istisnası uygulaması sonucunda kalan kazanç tutarına gelir vergisi mükellefleri, yatırım indirimi istisnası uygulayacakları dönemde yürürlükte bulunan vergi tarifesini, kurumlar vergisi mükellefleri ise 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 32. maddesinde yer alan % 20 Kurumlar Vergisi oranını uygulayacaklar. Ayrıca, 24/4/2003 tarihinden önce yapılan müracaatlara istinaden düzenlenen teşvik belgeleri kapsamında yapılan yatırımlar için yatırım indirimi istisnasından yararlanılması halinde, indirimden yararlanan kazançlar üzerinden dağıtılsın, dağıtılmasın %19,8 oranında vergi kesintisi yapılacak.
Bakanlık, 2009 yılı kazançlarının tespitinde mükellefleri yatırım indirimi istisnasından yararlandırmıyor. Buna karşılık, pek çok mükellef, ya beyannamedeki çeşitli satırları kullanarak bu istisnadan kendiliğinden yararlanmış ya da yargı yoluna giderek yargı kararı ile istisnadan yararlanmaya hak kazanmış durumda. Taslakta bu şekilde istisnadan yararlanan mükelleflerin durumlarını açıklığa kavuşturan düzenlemelere yer verilmemiş olunması ise bir eksiklik olarak nitelendiriliyor.
Uygulamada yaşanan ikinci duraksama ise 2010 yılından sonra ne olacağı. Mükelleflerin hukuki güvenlik ilkesi içersinde önlerini görebilmeleri için bu bilginin şimdiden netleşmesi gerekiyor.
Gelir Vergisi Kanunu'nun geçici 69. maddesinde ibare değişiklikleri yapan 5. maddesinin yürürlüğünü düzenleyen - 62. maddesindeki düzenlemede yer alan "2010 takvim yılı kazançlarına" ibaresi üç farklı yoruma neden oluyor:
Birinci yorum: İbare, 5. madde düzenlemesinin 1.1.2010'dan itibaren kazanç tespitinde uygulanacağını göstermekte olup, geleceğe yönelik bir anlam ifade etmiyor.
İkinci yorum: 5. madde ile yapılan düzenlemeler 2010 sonrası için uygulanamaz. Dolayısıyla 2010 yılında indirilemeyip 2011 yılına devreden tutarlar için yüksek mahkeme kararı uyarınca istisna yine kullanılabilecek, ancak indirimde % 25 sınırlaması uygulanmayacak. Buna karşılık istisnadan arta kalan kazançlara eski vergi oranları uygulanacak.
Üçüncü yorum: Sadece 2010 yılına ilişkin düzenleme yapılması, dolayısıyla yatırım indirimi istisnasından 2011 yılında yararlanmak mümkün değil. 2011 için ayrıca düzenleme yapılması gerekiyor.
Tebliğ taslağını yakından incelemek için
tıklayın.
Konuyla ilgili Ertürk Yeminli Mali Müşavirlik ise şu sirküleri yayınladı:
KONU: Yatırım İndirimine İlişkin Olarak 6009 Sayılı Kanunla Yapılan Düzenlemenin 2010/II. Geçici Vergi Döneminde Uygulanıp Uygulanmayacağı (6009 Sayılı Kanun Md.5)
Yatırım indirimine ilişkin olarak 6009 sayılı Kanunla yapılan düzenlemeler 2010 yılı kazançlarına uygulanmak üzere 01.08.2010 tarihinde yürürlüğe girmiş olup, 2010 yılına ilişkin yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanacak olmakla beraber bunun öncesinde yıl içinde geçici vergi beyanlarında, özellikle 2010/II. dönemi geçici vergi beyanında da uygulanıp uygulanmayacağı konusunda tereddütler hâsıl olmuştur.
Yatırım indiriminin, kazancın %25’i ile sınırlı olarak uygulanmasını ve buna mukabil kalan kazanç kısmına %30 kurumlar vergisi oranının değil cari (%20) kurumlar vergisi oranının uygulanmasını öngören işbu hüküm 01.08.2010 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Her ne kadar “2010 takvim yılı kazançlarına uygulanmak üzere” yürürlüğe girdiyse de, geçici verginin temel prensibi gereği bu düzenlemenin yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyanları ile birlikte yıl içinde geçici vergi beyanlarında da uygulanması gerektiği açıktır. Ancak, 2010/III. ve 2010/IV. geçici vergi beyanlarında uygulanabileceği konusunda tereddüt olmamakla beraber 2010/II. geçici vergi beyannamesinde uygulanmaması gerektiği görüşü ağırlık kazanmaktadır. Çünkü söz konusu yasa hükmü 01.08.2010 tarihinde yürürlüğe girmiş olup, bu tarihte 2010/II. geçici vergi dönemi (01.01.2010 – 16.08.2010) başlamış ve büyük bir kısmı geçilmiş durumdadır. Mükelleflerin bir kısmının 2010/II. dönemi geçici vergi beyannamelerini hükmün yürürlüğünden önce vermiş ve tahakkuklarını almış olmaları muhtemeldir. Dolayısıyla mükellefler aleyhindeki işbu kısıtlama hükmünün geriye yürütülmemesi gereği ve ayrıca mükellefler arasında uygulama birliği sağlanması açısından, 2010/II. dönemi geçici vergi beyannamelerinde yatırım indiriminin kazancın %25’i ile sınırlı olmaksızın (eski hükümler çerçevesinde) kullanılabileceği görüşündeyiz. (bununla birlikte yatırım indirimini aşan kazanç kısmına %30 oranında geçici vergi uygulanması gerekeceği gözden uzak tutulmamalıdır.)
Gelir İdaresi Başkanlığı yetkililerinden aldığımız bilgiler yukarıdaki görüşlerimizi doğrulamaktadır.
İnternet vergi dairesi sisteminde hâlihazırda yer alan geçici vergi beyanname dizaynı da yatırım indiriminin %25 kısıtlama olmaksızın verilmesine imkân vermektedir. Aldığımız bilgilere göre 2010/III. vergi döneminden itibaren 6009 sayılı Kanunla getirilen yeni rejin devreye girecek yani yatırım indirimi potansiyeli ne kadar büyük olursa olsun kurumlar vergisine tabi kazancın %25’i ile sınırlı yatırım indirimi kullanılabilecek, bakiye %75 matrah %20 oranında geçici vergiye tabi olacaktır.
Hem zarar mahsup ham de yatırım indirimi potansiyeli olan mükellefler öncelikle zarar mahsup hakkını dikkate alacaklar zarar mahsubundan arta kalan matrah, yukarıdaki esaslara göre yatırım indirimine konu edilecektir.
Yatırım indirimi kullanımının, her bir mükellefin her bir geçici ve yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyanında ayrı ayrı değerlendirilmesi gereği bir zorunluluk haline gelmiştir. Olay bazında değerlendirme için mükelleflerin mutlaka mali müşavirlerine danışmaları gereğini bir kez daha hatırlatıyoruz.
|
Bu Haber 16.08.2010 - 20:49:58 tarihinde eklendi.
