Turizm Konseyleri: Beklenen yaygın ve özgün ortak akıl uygulaması
Türk turizmi 1970’lerde dünya turizm pazarlarına açılarak 2000’lerde global piyasadan payını alma notasına geldi. 500 bin yatak seviyesini aşarak oluşan ulusal piyasada, gelişimi dizginlemek ve yönetmek üzere hazırlanan 2023 Turizm Stratejisi de, 2007 başında resmen devreye girdi. Planlamaya ilk açılım olan bu paketin, Anadolu turizmine yön vermesi amaçlanmıştır.
Turizm gibi çok sektörlü ve karmaşık bir mekanizmanın ‘merkezi yönetim’ prensipleri ile yönetsel düzeni adeta imkansızdır. Bu nedenle hem mevcut destinasyonların organizasyonu, hem de yenilerinin sağlıklı gelişimi için stratejide yeni örgütleme düzeni olarak ‘yerel ve ulusal konsey modeli’ getirilmiştir. 2009 yılında devreye girmesi planlanan bu model, uygulamaya alınamadı.
2023 STRATEJİSİNDE ÖNGÖRÜLEN KONSEY MODELİ ÇAĞDAŞ ATILIMDIR
Yıllar sonrasında, 2012 yılı itibariyle bugün erişilen konumda, mevcut gelişen destinasyonlarda yönetsel karmaşa oluşmuş ve yeni destinasyonların gelişim kararları ve düzenlerinde önemli tıkanıklıklar hakim durumdadır. Turizmin ana fonksiyonları olan yatırım-işletme-pazarlama unsurları arasında gerekli piyasa uyum ve düzeninin, birçok yönlerden sağlanamadığı açıktır.
Son yıllarda çeşitli konjonktürel engellere bağlı olarak bir türlü tamamlanamayan mesleki STK örgütlenmesi ve oluşan yapısal sorunlar, doğrudan Türk turizminin ticari verim ve hizmet kalitesine olumsuz baskılar ve etkiler yaratmaktadır. Oysa, başarı için turizmin en önemli prensibi olan hizmetler zincirinin her halkasının sağlam ve uyumlu bir düzende işlemesi gerekmektedir.
Oluşan iç ve dış rekabet ortamında ve hızlı değişim koşullarına uyum sağlanması zorunludur. Her yörede kurulacak çok yönlü hizmet ve uyumlu dayanışma düzeni, gerçek ürün olan destinasyonların verimli yönetimi ile işletme ve ülkesel ölçeklerdeki ticari hedefleri için çok kritiktir. Çelişen mikro-makro hedefler ve kısır rekabet ortamları, tüm yapıyı çok derinden sarsmaktadır.
YEREL KONSEYLERCE OLUŞAN İL KONSEYLERİ VE ULUSAL KONSEY
2023 Turizm Stratejisinde teşkilat şeması prensipleri verilerek, konseylerin noktasal-il-ulusal ölçeklerde oluşturulması öngörülmüştür. Yani; Turistik belde ve ilçelerde, tüm yerel paydaşların aynı amaçla masada buluşup sürekli olarak turizmi geliştirici kararları almaları ve yönetmeleri söz konusudur. Tüm noktasal konseyler de “il turizm konseyleri”ni oluşturmaktadır.
Böylece kamu-özel diyalogu ve yönetişim prensipleri ile, çağdaş ve özgün bir demokratik yerel STK devreye girmektedir;
- Yörelerde turizmin tüm aktif konuları ele alınarak uzlaşmacı çözümler ve kararlar kapsamında uygulamalara gidilebilecek;
- Sürekli ve disiplinli bir yapıda yürütülecek çalışmaların, planlama prensibi ile il turizm konseyleri gündemlerine taşınması;
- Tüm İller Turizm Konseyleri çalışma ve kararlarının da, makro düzeyde Ulusal Turizm Konseyi gündemini oluşturması;
…Sonuçta, yerellerde sürdürülecek yatay piyasa çalışmalarının önceliklere ve bütçelere göre hızla uygulanması mümkündür.
Yani: Bugün için turizmde tüm destinasyonların özlemini duyduğu gelişim ve yönetim prensipleri, hızla yerine oturmaktadır.
DÜNYA TURİZM ÖRGÜTÜ ÖNERİSİ OLARAK DMO MODELİ VE PİYASA İHTİYACI
Dünya çapında hızla ve sağlıklı olarak gelişen global turizm çerçevesinde, Dünya Turizm Örgütü (UNWTO) tarafından son 10 yıldır uygulanan yepyeni bir model devredir. DMO (Destination Management Organization) olarak anılan bu model, tam anlamıyla ‘yerel turizm örgütü’ olarak her turizm beldesine tavsiye edilmektedir. Henüz Türkiye’de hiç örneği oluşamamıştır.
DMO Modelinde sadece noktasal örgütlenme ile tüm belde turizminin bir şirket gibi organize ve yönetilmesi öngörülmektedir;
- Turizm çeşitli girdilerle oluşan yerel bir ticari üründür ve her yönden düzenli ve uyumlu bir ortak yönetim gerektirmektedir;
- Yerel özelliklere ve değişen piyasa koşullarına uyumlu organize edilerek üretilmesi ve verimli pazarlanması sağlanmalıdır;
- Son yıllardaki turizm darboğazları incelendiğinde, geniş çapta olumsuzlukların arkasında örgütsüzlük etkileri görülecektir;
…Özetle, gelişen turizmde merkezi sistemden yerel yönetim organizasyonuna geçilerek çok büyük atılımlar elde edilecektir.
TURİZM KONSEYLERİ: TÜRK TURİZMİNDE KAMÇI ETKİSİ YARATACAKTIR
Turizmde erişilen boyutlar ve beklenen gelişmeler itibariyle henüz ülkesel gelişim sıçramasının başlarındayız. Bu kapsamda tüm destinasyonların çağdaş bir yol-yordam-yöntem arayışında olduğu da, piyasa olaylarından izlenmektedir. Nitekim; Üç ay önce İzmir’de gerçekleştirilen ‘ortak akıl toplantısı’ sonuç bildirgesinde “turizm üst kurulu gerektiği” açıkça vurgulanmıştır.
Türk Turizminin mevcut yapısında, örgütlenme etkinliğinde tıkanmaların hızla aşılması ile tüm mekanizma aktifleşecektir;
- Antalya turizm beldelerinin bu güne kadar bir masada toplanamamış olması gerçeği, hızla tamir edilebilecektir!
- İstanbul çapında etkili bir turizm örgütünün sürekli ve verimli STK olarak devreye alınması, her şeyi yoluna koyacaktır!
- Muğla turizm beldelerinin mevcut kopukluğu etkili bir şekle giderilerek, gerçek bir destinasyon sergilenebilecektir!
…Bölgesel turizm atılımlarının Ankara’da bütünleşerek koordinasyonu ile Türk turizmi üst boyutlarda atılıma geçecektir.
SONUÇ: 2023 Turizm Stratejisinde yasallaşan Turizm Konseyleri örgütlenmesinin hızla uygulanmasını tavsiye ederiz.
Bu Makale 15.10.2012 - 17:41:41 tarihinde eklendi.
