Karşılaşılan yaz mevsimine bağımlı ve düşük gelirli turist kompozisyonu karşısında, bir süredir ağızlarda sakız olan 'çeşitlendirme' formulleri ile sorunlara çare arayışları sürmektedir. Ancak, henüz önemli ihtisas alanları olan kültür ve kent turizmi gibi kavramlar, hala yeterince işlenmemektedir.
Sahil tatiline gelen turistlere kültürel değerler satılamamakta, kişi sayısı olarak sıra dışı rakamlara ulaşılsa da, eskiden kentlere gelen turistlerde ve gelirlerde büyük çapta düşüşler yaşanmaktadır. Bu tablo ise, turizmde çok hassas olan dengelerin oldukça bozulduğunun açık ve net sinyalleridir.
Yerel ticaretle gereğince bağdaştırılamayan turizm mekanizması, turizmin geliştiği yörelerde tam bir uyum sağlayamamakta ve büyük dengesizlikler yaratmaktadır. Turizmin günlük hayattan apayrı bir özel alan olarak algılanması, en büyük yanılgıdır. Bu yanlıştan hareketle, yerel halkın ve yöresel ticaretin giderek turizmden soyutlandığını ve hatta yabancılaşma sürecine girdiği izlenebilmektedir.
Turizm olayı sadece 'yerel yaşam sahnesine turist misafirlerin geçici olarak girip çıkması ile ortaya çıkan' sosyal ve ekonomik boyutlu ilave bir etkinliktir. Bu eklentinin yerel hayattan öyle veya böyle soyutlanması ise, en kritik hataları ve buna paralel tehlikeleri doğurmaktadır.
Turizmin temel felsefesine tamamen aykırı düşen söz konusu unsurların acilen rayına oturtulması için her türlü önlemler alınarak, özgün gayretler sarf edilmelidir.
Kaba bir yaklaşımla turizm piyasasına genel bakış, 'turizmi ihtisas sahibi ticaret erbabı çalışarak yapar, ulusal planda da Turizm Bakanlığı yönetir' şeklindedir. Bu nedenle de, mekanizmanın işleyişi bir türlü sağlığına kavuşamamakta, biri yerken diğeri bakakalınca da kıyametler kopabilecek ortamlar yaratılmaktadır. Turizm oyununda 'yerel ortam bir dekor ve yerel halk figüran' olmamalıdır.
Türkiye'nin turizm endüstrisinin gelişimi paralelinde, yıllarca çok ciddi bir şekilde eksik kalmış olan örgütlenme modeli sorununda artık bıçak kemiğe dayanmıştır. Dünya çapında büyük şampiyonluklara imza atılmış olmasına rağmen, otelcilerimiz halen dernek statüsündedir. Son 15 yıldır gündemde olan mesleki örgütlenme yasası da, artık ciddi bir şekilde masaya yatırılmıştır.
Turizmin darboğazlarının açılması ve önündeki engellerin kaldırılarak en çağdaş ve randımanlı yapıya oturtulması, öncelikli bir ülke sorunudur. Ancak bu operasyon kapsamında geniş bir bakış açısıyla, tüm yapısal eksiklerin giderilmesinde büyük yarar vardır. Parçacı yaklaşımlarla elbette yeni kazanımlar elde edilebilir. Fakat temel amaç turizmi tümüyle rahatlatmak olmalıdır.
Mevcut işlerlikte devre dışı kalan ve/veya etkin bir şekilde devreye giremeyen 'yerel inisiyatif' unsurlarının aktif bir şekilde oyuna katılmasını sağlayacak olan "Turizm Konseyi Modeli" de hızla devreye sokulmalıdır. Bugün olmazsa, 3-5 yıl içinde zorunlu hale gelecek olan işlemde yol yakındır.
Noktasal olarak kent veya ilçe kapsamında, Kaymakamlık, Belediye, STK'lar, Meslek Örgütleri, Sektörel İşletmeler gibi unsurların dayanışma ortamında el birliği ile çalışmaları, çok şeyi tamamen değiştirecektir. Yol-su-elektrik-arıtma gibi temel altyapıdan başlayarak, çevre kirliliği, pazarlama ve esnaf-hanutçu sorunlarına kadar birçok yerel turizm yarası, hızla tedavi edilebilecektir.
Kendi mahallelerinde herkesin kapısının önünü süpürdüğü bir atılım sürecinde, il kapsamında bir araya gelen paydaşların 'destinasyon planlaması ve pazarlaması' gibi kapsamlı yerel sorunlar üzerine giderek, topyekün bilinçli ve tutarlı bir yönetim modelini sürdürebilmeye başladığını düşünebilir miyiz? Böylesi bir atılımın getireceği sinerjiyle, turizmin nerelere sıçrama yapacağını hayal edebilir miyiz?
Halen çeşitli vesileler ve modeller ile birliktelik çabaları harcamaya başlamış olan yerel turizm paydaşları, bu konuda yeterince ısınmıştır. Turizm Bakanlığı'nca 2023 Stratejisi kapsamında önerilen Turizm Konseyi Modeline geçmesi için hızlı karar alınarak ciddi adımlar atılması ihtiyacı vardır.
Piyasa mekanizmasının yönlendirdiği ihtiyaçların zorlamasıyla, zihniyet ve işlerlik altyapısı olarak hazır durumdaki turizmde gelişmiş yörelerimizde, hemen bu yıl deneme işletmelerine geçilebilmelidir.
Gelecek Hafta: YEREL TURİZMİN FONKSİYONEL YAPISI
Turizm gündemine ilişkin haberlerin her gün mail adresinize gelmesi için abone olun.
www.turizmguncel.com internet sitesinde yayınlanan yazı, haber, video ve fotoğrafların her türlü hakkı Turizm Güncel A.Ş.’ye aittir. İzin alınmadan, kaynak gösterilerek dahi iktibas edilemez.
Copyright © 2018 - Tüm hakları saklıdır. Turizm Güncel
Tasarım & Yazılım Altyapısı DataNet Bilgi Teknolojileri
