2023 Türkiye Turizm Stratejisi resmen iptal edilmek üzere!
Türk turizminde güncel bir dönüm noktasına gelindiğine özenle dikkatleri çekmek gerekiyor. 2010 yılından itibaren Makro Turizm kapsamlı yazı ve yorumlarımızla altını çizdiğimiz ‘turizmde Devlet politikası’ ortamı, resmen ve fiilen mülga konumuna düşüyor. Bunun açık bir göstergesi ise, 10.Kalkınma Planı Taslağında net olarak belgelenmiştir.
2000’lerde büyüyerek çeşitli sorunlarla boğulmaya başlayan turizmin makro düzeyde toparlanması için 2.Turizm Hamlesi çalışmaları sürdürülmüştü. Ülkesel boyutta planlama çerçevesi ile çözümlenmesi öngörülen bu çabalar, 2007-2023 Turizm Stratejisi ile resmi Devlet Politikasına bağlanmıştı. Ancak bu süreç 7 yıldır adeta unutulmuştur.
Son 4 yıldır inatla ve ısrarla hatırlatmaya çalıştığımız bu önemli eksiklik, yıllardır yoğun yapısal bunalımlar içinde yaşamını sürdüren turizm mekanizmasın toparlanmasını öngörmektedir. Fakat alternatifsiz ve gerekçesiz bir şekilde 2007-2013 yıllarını kapsayan 1.Eylem Planı dönemi, göz göre göre harcanmış ve tüketilmiş durumdadır.
Daha önümüzde 2014-2018 ve 2019-2023 dönemlerini kapsayan iki adet Eylem Planı varken, bu süreci yok farz eden bir yaklaşım söz konusu. Yeni bağlanarak Meclise sevk edilen Devletin 10.Beş Yıllık Kalkınma Planında 2023 Turizm Stratejisinin adının bile geçmemesi, bu konuda yıllardır sürdürülen belirsizliği su yüzüne çıkartıyor.
Gözükürde her şey yolunda ve turizme hiç kimse karşı değil ve yanında. Hatta verimsiz haliyle bile kazanılan makro dövizler, adeta parmak ısırtıyor. Ama aktif turizmcilerimiz yıllardır her tarafı turist dolup taşan yıllarda bile umdukları gelir ve karlılıklara kavuşamıyor. Buzdağının tepesinde kalan turizmin çözümlere kavuşması zorunlu!
TURİZMDE PLANLAMA STRATEJİSİNİN YERİ VE ROLÜ:
Turizmin yakın tarihinin iki satırda özeti: 2000’lerde küçülen elbisesine 2007’de 2023 model bir kıyafet biçildi, ama henüz bu çağdaş yaklaşıma hazır olamayan şampiyonumuz, son 7 yıldır ser-sefil geziyor ve büyümeye devam da ettiğinden, revize bir yeni kıyafete ihtiyaç duyuyor. İşte, son yıllarda çekilen eziyetlerin nedeni ve sonucu budur.
Yapısı gereği çok geniş ve karmaşık bir mekanizmaya sahip olan turizmde ihtiyaç duyulan koordinasyon için çok kapsamlı ve pratik bir yapılanmaya gidilmesi zorunludur. Bunun çerçevesini çizen ve yöntemlerini belirleyen makro strateji ise, Türk turizminin rehberi ve yol planı niteliğindedir. Bunun geçerli bir alternatifi de ortada yoktur.
Bu güne kadar merkeziyetçi bakışla ve Devletten medet umularak gelinen noktada, turizmin mevcut kabuğu dar gelmektedir. Değişim ve gelişime ayak uyduracak yenilikçi çerçevelere oturmak ve uyum sağlamak gerekirken, niyet edilen ve yasal zemine de bağlanmış olan bu süreç, her nedense kamu ve özel kesimce hasıraltı edilmiştir.
Önceki yorumlarımızda ‘basiret bağlanması’ kavramıyla yorumlayabildiğimiz bu anlamsız durumun, rasyonel bir durum değerlendirmesi sayesinde teşhis edileceğini ve telafi edilebileceğini öngörmüştük. Bundan 7 yıl öncesinde tespit ve teşhis edilen turizmde toparlanma süreci ve öngörülen tedbirler yerine oturmadan, nereye gidilebilir?
Anadolu’nun müstesna turizm değerlerinin devreye girmesi gereken günümüzde, turizmin zorlu cendere altındaki işleyiş mekanizması ile hastalıklı büyüme devam mı edecektir? Son yıllarda katmerli olarak kanıtlanmış bulunan verimsiz ve randımansız örgütsel ve ticari döngüsü ile, Türk turizm potansiyelinin heba olma süreci sürecek midir?
Önceki yorumlarımızda, şeker hastası benzetmesi yaptığımız yapısal bozukluklar, turizm mekanizmasının bünyesini sürekli içten kemirmekte ve sürekli sağlıksız kılmaktadır. Bu müzmin hastalıkları gidermenin yolu ise, planlı bir yaklaşımla tedbirlerin devreye sokulması, programlı ve detaylı bir örgütsel eylem planına bağlanmasıdır.
ONUNCU KALKINMA PLANI VE ORTAYA ÇIKAN BOŞLUKLAR:
Henüz 10 gün önce Meclise sevk edilen 10.Plan Taslağındaki turizm hükümleri, sadece dar bir bakış açısıyla günlük sorunlara kabaca değinen ve prensip hedefleri getiren bir yapıya sahiptir. Amaç, hedef ve politikalar faslının 8 kısa madde halinde verildiği Plan metninde bazı önemli kavramları özetle irdelemekte yarar var;
(1) Turizm ürün ve hizmetlerinin çeşitlendirilmesi ve iyileştirilmesi; değer zincirinin her bileşeninde kalitenin artırılması ve sürdürülebilirlik ilkesi çerçevesinde bölgesel kalkınmada öncü bir sektör haline gelinmesi temel amaçtır. # Bu yaklaşımlarda yol-yordam-yöntem nedir? Kimlerce ve ne gibi bir örgütsel düzende yapılacaktır?
(2) Sektörde, doğal ve kültürel değerlerin koruma-kullanma dengesinin gözetilmesi ve nitelikten ödün vermeden sürdürülebilir bir büyümenin gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir. # Denge ve niteliklerde ödün ve ölçüleri nedir? Bu konuda temel sorun oluşturan yoğunluk ve betonlaşma sorunları hangi örgütlerce nasıl yerine getirilecektir?
(3) Turizm türleri bütüncül bir şekilde ele alınarak “Varış Noktası Yönetimi” kapsamında yeni projeler hayata geçirilecektir, ... dış tanıtım faaliyetleri etkinleştirilecektir. # Destinasyon Yönetiminde örgütsel model (Turizm Konseyi) nerededir? Tanıtım ötesindeki en kritik kavram olan “pazarlama” unsuruna neden değinilmemektedir?
(4) Turizm hareketlerinin yoğunlaştığı bölgelerde yerel yönetimlerin, STK’ların ve halkın turizmle ilgili kararlara katılımı artırılacaktır. # Yerel turizm yönetiminde çok önemi olan “paydaşların katılımı ve bütünleşmesi” şeklindeki örgütsel ve işlevsel uygulama (kendiliğinden olamayacağına göre) ne şekilde uygulanarak gerçekleşecektir?
Özet olarak, çeşitli mercilerin sürekli verdikleri turizm demeçlerinde yer alan “meli-malı” kipleriyle havada kalan ve belirsizliklerle yıllarca sorunların giderilemediği zihniyet, Plan Hükümlerinde de hakim durumdadır. Sorunlara değinilmekte ama çözüm ve uygulama yöntemleri belirlenmemektedir. İşte: Stratejideki veriler de bu eksiklerdir.
Son kesitte, 10.Plan ve buna paralel olarak bu günlerde hazırlanması gereken Turizm Stratejisi 2.Eylem Planı detaylarıyla yoluna sokulması beklenen kritik görev bağlantıları resmen kopmuş haldedir. Bu durumu düzeltmek üzere, Meclis görüşmelerinde söz konusu hayati hatanın basit bir ilave Plan Hükmü* ile kurtarılmasını öneriyoruz.
Aksi halde, son 7 yıldır sadece sözde kalan ve 1.Eylem Planı hükümlerinin çok azının uygulamaya sokulabildiği, bu yılsonu itibariyle resmen devreye girmesi gereken 2.Eylem Planının henüz aktif gündeme bile giremediği, çağdaş örgütlenme yöntemlerinin eksikliği üzerinde durulamadığı bir planlama hamlesi, resmen battal olacaktır!
SONUÇ: Turizmde yıllardır aranan ve beklenen “Devlet Politikası” kavramının Stratejiye bağlanmasına rağmen uygulanamadığı süreci hızla tamir için, Kamu-Özel işbirliği ve ortak akıl unsuru ‘son çare’ harekete geçmelidir.
(*) 10.Plana İlave Önerisi: Hüküm 878: 2023 Türkiye Turizm Stratejisi’nde öngörülen “2014-2018 2.Eylem Planı” günün koşullarına uygun olarak hızla devreye sokularak, turizmde ihtiyaç olan planlı gelişme, örgütsel koordinasyon uygulama yöntem esasları ve hedefleri belirlenerek, mevcut tıkanıklıklar acilen giderilecektir.
Bu Makale 21.06.2013 - 17:30:26 tarihinde eklendi.
Kullanıcı Yorumları
-
Teşhisiniz çok yerinde Sn.Kader ve yıllardır uygulanamayan kararlar kopyala yapıştır olarak temcit pilavı halinde sürdürülüyor(?) ama Devletçe alınmış ve resmi Stratejiye bağlanmış kararların uygulanmaması neden...? Biz yıllardır uyarılarımızı ısrarla sürdürdük ama turizm STKları patinaj yapan turizmin çürümüş yapısal ilişki ve çelişkilerinin üzerine neden gitmiyor...? En azından turizm Müsteşarımızın 7 yıldır unutulan Stratejinin 2.Eylem Planı hazırlığı ve uygulaması üzerine (bir zahmet) açıklama getirmesi gerekmez mi...??? Devletin turizmden el çekerek uygulamayı piyasaya bırakması söz konusu ama yol yordam yöntem belirsizliği içinde herkes hala Devletten medet ummaya devam etmekte İşte temel kısır döngü ve darboğaz bu noktada düğümlenmiş halde ve 15 yıllık Planlama Stratejisi can çekişmektedir... Yeni Bakan Türk Turizminin Gordion Düğümünü çöze(bile)cek midir...? Turizme söylemde destek çok ama ortada hiç eylem yok...?
-
Bir çalışma için incelediğim DPT planlarında, bazı maddelerin bir önceki yıldan aynen alındığını tespit ettim. Özellikle de sürdürülebilir kavramı hayatımıza girdikten sonra, her şeyi ona bağlar, her safsatayı onun üzerinden yapar olduk...Sizin de bizim de hep üzerinde durduğumuz gibi, bu plan ve politikaları oluşturacak, yönlenirecek ve denetleyecek çatı örgütler olmadığı sürece daha lafla peynir gemisi itmeye devam ederiz...Ama konuşmaya ve konuşturmaya devam etmek lazım, bize düşen en önemli görev budur...İyi günler dilerim...
-
Büyümeye başlayan üvey evlat turizmin sorunlarına planlı bir yaklaşım getirecek ve rasyonel gelişmeyi dizginleyecek yol yordam yöntem belirlenmesini öngören 2023 Turizm Stratejisi, son 7 yıldır hasır altı edildi. Bu duruma seyirci kalan sektör temsilcilerimiz, herhalde plan değil pilav peşinde ki hiç ses ve tepki çıkmıyor? Her söylemde dile getirilen kamu ve özel işbirliği ortamının zorunlu koşulu olan planlı uygulama ortamı, (yazımızın sonunda önerdiğimiz şekilde bir bağlantı yapılmazsa) turizm plan gündeminden iyice düşüp gitmektedir... Son 4 yıldır her yönüyle öneri ve uyarılarda bulunduğumuz bu hayati önem taşıyan konuda, tüm yetkili ve sorumlu mercilerin devreye girmesi ve oluşan fiili durumun el birliği ile kurtarılması gerekir. Aksi halde bunun acı sonuçlarını tüm turizm camiası yıllarca çekmeye devam edecektir Sn.Eroğlu, hassasiyetinizin (acılı pilav seven) sektörde gereğince yankılanmasını dileriz...
-
İstatistik bile tutmayı beceremeyen sayın yetkili tüm yetkisizlerden lütfen beklentilerimizi yüksek tutmayalım, GÖLGE ETMESİNLER BAŞKA İHSAN İSTEMİYORUZ...haykırışlarını sektörden son dönem daha volumlu duymak , planlara yansımamak acı gerçekler ki Sayın CENGİZ BEY, SEKTÖRÜN OMBUSDMANI olarak sizlerden daha acılı eleştiriler bekliyoruz...
